Ernst Troeltsch’ün Hıristiyanlık Sosyolojisi
Ernst Troeltsch’ün Hıristiyanlık Sosyolojisi Nitekim Weber’in yolundan gidenlerin başında gelen en büyük isim Ernst Troeltsch olmaktadır. Gerçekten de Weber’i takip eden Troeltsch objektif ve tecrübî din sosyolojisi sahasında pek çok ve verimli çalışmalar ortaya koymuştur. Çeşitli toplum hadiseleri arasında dinin spesifik karakterine dikkat eden Troeltsch, ne yazık ki bu çalışmalarım sadece Hıristiyanlığa hasretmiş ve türlü Hıristiyan cemâat ve mezhepleri üzerine...
ARKETİP KAVRAMI – JUNG’UN ARKETİP KAVRAMI
JUNG’UN ARKETİP KAVRAMI Elif Ersoy Jung’un psikoloji dünyasına kazandırdığı “arketip” terimi, psikoloji literatüründe, algılamamızı örgütleyen, bilinç içeriklerini düzenleyen, değiştiren ve geliştiren yapılar olarak tanımlanmaktadır.(1) Jung, kollektif bilinçdışından süzülüp biçimlenen mitolojik temalara arketip adını vermeden önce, “başlangıçtan beri var olan imgeler” ve “kollektif bilincin hakimleri” isimlerini kullanıyordu. Daha sonra, St. Augustinus’un “ideae principales”ı tanımlayışından esinlenerek, “arketipler” adını kullanmayı tercih etmiştir. Jung’un arketipleri...
1.DİNLERİN SİYASİ YORUMU
Dinlerin siyasi yorumlarının zaman içinde nasıl geliştiğini açıklayabilmek. Dinler genel olarak bir ahlak öğretisi vazederler. Ancak şartlara bağlı olarak siyasi yorumları ortaya çıkıp gelişmiştir. Bu durum yakın coğrafyamızda baskın olan Ya¬hudilik, Hristiyanlık ve İslam gibi üç din için de geçerlidir. Başlangıçta yaratılış ve ahlaki öğretiler etrafında gelişen Yahudilik öğretisi zaman içinde siyasi bir içerik kazanmıştır. Eski Ahit, Yahudilerin Mısır'dan Filistin...
17.Gerçekliğin Zihinsel İnşası ve Din (Fenomenoloji ve Etnometodoloji)
Weber sonrası din çalışmalarının giderek onun gölgesi altında yürütüldüğünü söy¬lemek abartılı olmaz. Bu konuda onun da kısmen takip ettiği bir program olarak fenomenoloji dine dair sosyolojik çalışmalarda giderek gelişen bir program haline gelmiştir.Fenomenoloji din çalışmalarında insanların dünyayı zihinlerinde nasıl ve han¬gi kavramlarla kurduklarını araştırır. Gerçekliğin gerçekte ne olduğu değil, o ger¬çekliğin insan zihnine nasıl yansıdığı önemlidir. Gerçekliğin insan zihnine...
16.Max Weber (1864-1920): Anlamlı Sosyal Eylem ve Motivasyon Olarak Din
Yorumlamacı sosyolojinin ilk ve en önemli ismi olan Weber'in din sosyolojisi ile ilgili çok özel ve güçlü çalışmaları vardır. Onun dine dair yaklaşımı sosyal eylem hakkındaki tanımıyla tutarlıdır. Sosyolojinin başlıca rolünü sosyal eylemin yorum¬lanması ve anlaşılması olduğunu söyleyen Weber'e göre "sosyal eylem" de anlam¬lı eylemden ibarettir. İnsan bütün eylemlerini bir anlam atfederek yapan bir varlık¬tır. O yüzden yemek yemek,...
14.Emile Durkheim (1858-1917) Toplumsal Yapıştırıcı Olarak Din
Din sosyolojisinin gerçek anlamda çerçevesi belirlenmiş bir disiplin olarak ilk de¬fa Durkheim tarafından uygulanmış olduğu rahatlıkla söylenebilir. Öncelikle din olgusunu bütün boyutlarıyla anlamaya çalışmış ve onun toplumdaki rolünü, işlevi¬ni ampirik yöntemlere dayanan yaklaşımlarıyla açıklamaya çalışmıştır. Dinin işlevi hakkında alabildiğine nesnel gözlemlere dayanarak çıkarımlarda bulunmaya çalış¬mışsa da bu onun dine olan ilgisinin tamamen değerlerden bağımsız olduğu anla¬mına gelmez. Durkheim özelde...
13.Karl Marx (1818-1883) Bir Yanlış Bilinç ve Kalpsiz Bir Dünyanın Kalbi Olarak Din
Marx'ın din hakkındaki görüşleri onun toplumsal yapı hakkındaki genel görüşle¬riyle tutarlı bir görünüm sergiler. Bu görüşe göre dinin gerçek bir varlığı yok, olsa olsa maddi dünyanın çarpıtılmış bir yansımasıdır ve toplumdaki işlevi de bu temel varsayıma göre değerlendirilmelidir. Toplumsal yapının temeline üretim ilişkileri¬ni, yani maddi-ekonomik altyapıyı koyunca dinin de bunun bir türevi olan diğer bir çok üstyapısal kurumların yanı...
12.Auguste Comte (1798-1857)
Auguste Comte (1798-1857) 19. yüzyılın önemli Fransız düşünürlerinden, Sosyoloji biliminin bir bilim disiplini olarak ve aynı zamanda pozitivizmin de kurucusu.Bir hurafe olarak dinden evrensel bilim dinine: Sosyolojinin kurucusu olarak kabul edilen Comte aynı zamanda pozitivizmin de kurucusudur. Din hakkındaki görüşleri çok karmaşıktır. Hocası ve sosyolojinin yine öncülerinden sayılan Saint Simon'dan da etkilenerek insanlık tarihini bir evrim süreci içinde değerlendirmiş...
11.KLASİK SOSYOLOJİK TEORİLERDE DİN
Dine dair klasik sosyologların görüşlerini özetleyebilmek.Klasik sosyoloji teorisyenler için dinin yeri, işlevi ve konumu konusu çok özel bir yere sahiptir. Yukarıda dinin kökenine dair açıklamalarıyla bu düşünürlerin açık¬lamalarının sadece bir yönüne işaret etmiş olduk. Oysa bu düşünürlerin din hak¬kındaki görüşleri dinin kökenini açıklamaktan ibaret olmamıştır. Sonuçta dinin toplumsal hayatta oynadığı role dair bu düşünürlerin her biri kendine özgü teori¬leri...
10.BİR SOSYAL OLGU OLARAK DİN VE DİNİ İNANÇLAR
Sosyoloji sosyal aktörlerin, yani insanların birbirleriyle etkileşimlerini, bu etkile¬şimler sonucunda ortaya çıkardıkları sosyal olay ve olguları ele alır. Bir kişinin kendi başına yaptığı ve sadece kendisini ilgilendiren, kendi bireyselliğiyle sınırla kalan bir davranış genellikle sosyal bir davranış olarak nitelenmez. O davranışın sosyal sayılabilmesi için başka birinin davranışına yönelmesi ve başka insanlarla bir etkileşim içinde olması gerekli görülür. Bu konuda...
9.DİNİN SOSYOLOJİK İNCELEMESİ: METODOLOJİ TARTIŞMASI
AMAM Dine sosyolojik bir yöntemle bakmanın farkını ayırt edebilmek. Metodoloji her zaman bir şeyin aslına en uygun bilgiyi elde etmenin yolunu ifade eder. Sosyolojik metodolojide de din olgusunun toplumdaki etkilerini, insanlar için anlamını gerçeğe en yakın şekilde çözümlemek hedeflenir. Metodoloji eleşti¬risi de belli bir yöntemin bize belirli bir konudaki bilgiyi yeterince verip vereme- mesiyle ilgilenir. Bir anket sorusuna verilen cevaplar...
8.DİNİN SOSYOLOJİK İNCELEMESİ: METODOLOJİ TARTIŞMASI
Metodoloji her zaman bir şeyin aslına en uygun bilgiyi elde etmenin yolunu ifade eder. Sosyolojik metodolojide de din olgusunun toplumdaki etkilerini, insanlar için anlamını gerçeğe en yakın şekilde çözümlemek hedeflenir. Metodoloji eleşti¬risi de belli bir yöntemin bize belirli bir konudaki bilgiyi yeterince verip vereme- mesiyle ilgilenir. Bir anket sorusuna verilen cevaplar görünüşte sosyolojik bir çö¬zümleme için bir veri sağlıyor,...
7.DİN SOSOYOLOJİSİ VE DİNÎ SOSYOLOJİ FARKI
Din sosyolojisi, dinin bir toplumsal kurum olarak toplumdaki rolünü ve etkisini in¬celemeye çalışan bir bilim dalıdır. Dinin sosyolojik bir kurum olduğu yani dünyanın her yanındaki bütün toplumlarda mutlaka var olduğu üzerinde uzlaşılmış bir tespittir. Dinin şu veya bu şekilde olması, şu veya bu içeriğe sahip olması burada önemli değildir. Toplumlarda paylaşılan belli bir kutsallık inancı ve bu kutsallık...