Mikro Sosyoloji

Formel ve İnformel Gruplar

Birincil ve ikincil grup ayrımları yanında, sosyal grubu analiz eden yaygın ve güvenilir ayrımlardan biri de formel ve informel şeklindeki ayrımdır. Bu tarz bir ayrımda, grup içindeki sosyal davranışlar esas alınır. Grup üyeleri ilk çizgide ahlak, örf-âdet, geleneklere (zımnî normlara) göre kendilerine yön çiziyorlar ve davranışta bulunuyorlarsa, böyle bir grup “informel grup” adını alır. Formel gruplarda ilişkileri düzenleyen kanunlar, tüzükler, yönetmelikler, yönergeler ve sözleşmelerdir. Bütün bunlar ise “açık ve yazılı normlar”dır. Taşrada yaşayan herkes zımni normların açık normlara nazaran daha fazla önemli olduğunu bilir. Bundan da taşrada oluşan grupların genellikle informel karakter taşıdıkları çıkartılır. Ancak informel gruplar üzerinde önemi derecesinde ve gereğince araştırmalar yapılmış değildir. Halbuki formel grupların teşekkülü informel sosyal normların etkisi altındadır. Fiili çalışma kuralları informel gruplar içinde düzenlenmiştir; kanaatler onların içinde oluşur, zihniyetler onların içinde katılaşır, düşünceler onların içinde kuvvetlenir, bilgiler onların içinde değişir.
Bir toplumda formel gruplar ne kadar çok olursa, toplum o derecede farklılık arzeder. Buna rağmen sosyal farklılık, elbette yüksek bir organizasyon için yeter şart değildir. Bazen halkı organize etmek için politik arzular ön plana geçer. Özellikle bu durum otoriter devletlerde belirgin haldedir. Diğer yandan halkın ihtiyaçları formel grupların teşekkülünü zorunlu kılabilir.