Sosyoloji
Zaman Kavramı
Martin
Heiddegger – Zaman Kavramı
Heiddegger – Zaman Kavramı
Zaman anlamını ebediyette buluyorsa, ebediyetten
yola çıkarak anlaşılmalıdır.
yola çıkarak anlaşılmalıdır.
Bu, …ebediyetle tanışık olmamız ve onu gereği gibi
anlamamız koşuluyla uygundur.
anlamamız koşuluyla uygundur.
Öyleyse zaman konusunun meşru uzmanı teologdur, (s.
29)
29)
Tanrı’nın kendisinin teolojiye ihtiyacı yoktur; onun
varoluşu iman yoluyla temellendirilmez.
varoluşu iman yoluyla temellendirilmez.
Filozof inanmaz. …zamanı zaman bakımından, yani άεί
bakımından, ebediyet gibi gözüken ama geçiciliğin bir türevinden başka bir şey
olmadığı ortaya çıkan bir şey olarak anlama kararındadır. (s. 30)
bakımından, ebediyet gibi gözüken ama geçiciliğin bir türevinden başka bir şey
olmadığı ortaya çıkan bir şey olarak anlama kararındadır. (s. 30)
Uzay kendi içinde hiçbir şey değildir; mutlak bir
uzay yoktur. O yalnızca içerdiği cisimler ve enerjiler sayesinde vardır. Zaman
da hiçbir şey değildir. O yalnızca içinde yer alan olaylar sayesinde sürüp
gider. Mutlak bir zaman yoktur. (s. 31)
uzay yoktur. O yalnızca içerdiği cisimler ve enerjiler sayesinde vardır. Zaman
da hiçbir şey değildir. O yalnızca içinde yer alan olaylar sayesinde sürüp
gider. Mutlak bir zaman yoktur. (s. 31)
Zamanın ne olduğu sorusu, araştırmamızı Dasein’a
yöneltir. (s. 32)
yöneltir. (s. 32)
Dasein kendisini “varım” diye belirleyen
kendiliktir. (s. 33)
kendiliktir. (s. 33)
Ben asla başkası değilim.
Dasein her şeyden önce mümkün oluştur, kendi kesin
ama gene de belirsiz geçmişinin olanağının Varlığıdır. (s. 35)
ama gene de belirsiz geçmişinin olanağının Varlığıdır. (s. 35)
Dasein saatle birlikte şurada durur,
Dasein zamanın “ne kadar”ının peşine düşer, onu
hesaplar, dolayısıyla asla otantikliği içindeki zamanla birlikte değildir.
Böyle “ne zaman”ı ve “ne kadar”ı sormakla Dasein kendi zamanını yitirir.
hesaplar, dolayısıyla asla otantikliği içindeki zamanla birlikte değildir.
Böyle “ne zaman”ı ve “ne kadar”ı sormakla Dasein kendi zamanını yitirir.
Zamanı yitirmek ve yerine bir saat edinmek!
Belirsiz geçmişe ilişkin “ne zaman” sorusu ve genel
olarak zamana ilişkin “ne kadar” sorusu, bana kalana, bana mevcut olan olarak
kalana ilişkin sorudur. (s. 37)
olarak zamana ilişkin “ne kadar” sorusu, bana kalana, bana mevcut olan olarak
kalana ilişkin sorudur. (s. 37)
Gündeliklik içindeki Dasein, benim olduğum Varlık
değildir. Tersine, Dasein’ın gündelikliği, birinin olduğu Varlıktır. (s. 38)
değildir. Tersine, Dasein’ın gündelikliği, birinin olduğu Varlıktır. (s. 38)
Olayların zaman içinde olması, onların zamanının
olduğu anlamına gelmez. (s. 39)
olduğu anlamına gelmez. (s. 39)
Zaman Dasein’dır.
Dasein zamandır, zaman geçicidir. Dasein zaman değil
geçiciliktir. (s. 40)
geçiciliktir. (s. 40)
Zamanın ne olduğunu araştırıyorsak, zaman şudur gibi
bir yanıta erkenden bağlanıp kalamayız, çünkü o takdirde zaman bir “ne”
anlamına gelecektir.
bir yanıta erkenden bağlanıp kalamayız, çünkü o takdirde zaman bir “ne”
anlamına gelecektir.
…soruyu tekrarlayalım. Ne oldu ona? Soru kendisini
dönüştürdü. “Zaman nedir?” sorusu,
“zaman kimdir?” haline geldi. Daha yakından
bakarsak: Zaman kendimiz miyiz? Daha da yakından: Ben
kendi zamanım mıyım? Böylece onun en
yakınına gelirim. Soru doğru anlaşılırsa bütünüyle ciddiye alınacaktır.
dönüştürdü. “Zaman nedir?” sorusu,
“zaman kimdir?” haline geldi. Daha yakından
bakarsak: Zaman kendimiz miyiz? Daha da yakından: Ben
kendi zamanım mıyım? Böylece onun en
yakınına gelirim. Soru doğru anlaşılırsa bütünüyle ciddiye alınacaktır.
Cogito
Sayı: 11, 1997