Sosyoloji
XVI. Yüzyılda Canik (Samsun) Sancağında Eşkıyalık Faaliyetleri
XVI.
Yüzyılda Canik (Samsun) Sancağında Eşkıyalık Faaliyetleri
Yüzyılda Canik (Samsun) Sancağında Eşkıyalık Faaliyetleri
Osmanlı hukuk sisteminde eşkıyalık, had
cezası gerektiren suçlardan biridir.
cezası gerektiren suçlardan biridir.
…haramîlik olarak da adlandırılan bu suç için
idam cezasının uygulanmasına ise “siyâset” denilmektedir.
idam cezasının uygulanmasına ise “siyâset” denilmektedir.
Konu ile ilgili olarak kullanacağımız temel
kaynak, Mühimme defterleri olacaktır.
kaynak, Mühimme defterleri olacaktır.
…merkezî otorite boşlukları bu tür
faaliyetlerin hız kazanmasına yol açmaktaydı. Nitekim Kanuni’nin oğulları Selim
ile Bayezid arasındaki çatışmalar esnasında eşkıyalık faaliyetleri daha çok
gözlemlenmiştir.
faaliyetlerin hız kazanmasına yol açmaktaydı. Nitekim Kanuni’nin oğulları Selim
ile Bayezid arasındaki çatışmalar esnasında eşkıyalık faaliyetleri daha çok
gözlemlenmiştir.
Ladik kazasından Çölmekoğlu adlı bir suhtenin
25 kişiden oluşan arkadaşları ile birlikte Amasya ve Samsun arasındaki bölgede
yaptıkları zulümleri anlatmıştır. (s. 57)
25 kişiden oluşan arkadaşları ile birlikte Amasya ve Samsun arasındaki bölgede
yaptıkları zulümleri anlatmıştır. (s. 57)
Halka zulüm, sadece eşkıya taifesi tarafından
değil, bölgeye gönderilen devlet görevlileri tarafından da yapılmıştır.
değil, bölgeye gönderilen devlet görevlileri tarafından da yapılmıştır.
1588’li yıllarda özellikle Rum vilâyetinde
eşkıyalık faaliyetinde bulunan ve kayıtlarda suhte başbuğu olarak geçen bir
diğer şakî ise Kalın Dudak adıyla meşhur olan Deli Budak’tır.
eşkıyalık faaliyetinde bulunan ve kayıtlarda suhte başbuğu olarak geçen bir
diğer şakî ise Kalın Dudak adıyla meşhur olan Deli Budak’tır.
XVI. yüzyıl sonlarında bölgenin ünlü Celali
elebaşılarından biri de Karayazıcı’dır.
elebaşılarından biri de Karayazıcı’dır.
(1567-1569, yıllarında Çelengoğlu yol kesiyor
bu havalide)
bu havalide)
(1577’de Kara Deli yol kesiyor)
Samsun ve çevresinde gerçekleştirilen
eşkıyalık faaliyetlerinin önemli bir kısmı suhte (softa) denilen medrese
talebeleri, bir kısmı ise bölgeye gönderilen devlet görevlileri tarafından
yapılmıştır. (s. 62)
eşkıyalık faaliyetlerinin önemli bir kısmı suhte (softa) denilen medrese
talebeleri, bir kısmı ise bölgeye gönderilen devlet görevlileri tarafından
yapılmıştır. (s. 62)
—
Erdoğan, Emine. (2006), “XVI. Yüzyılda Canik (Samsun) Sancağında Eşkıyalık Faaliyetleri,” Geçmişten Geleceğe Samsun, Ed. Cevdet
Yılmaz, Cilt: 1, (s. 55-63), Samsun
Yılmaz, Cilt: 1, (s. 55-63), Samsun