Souvanna Phouma Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

SOUVANNA PHOUMA (1901-1984)

Laoslu siyaset ve devlet adamı. Uzun yıllar başbakanlık yapmıştır.

7 Ekim 1901’de Luang Prabang’da doğdu, 10 Ocak 1984’te V’ıentiane’de öldü. Soylu bir aileden gelen Souvanna Phouma prens unvanına sahipti. Fransa’da mühendislik öğrenimi gördükten sonra 1931’de Fransız egemenliği altındaki ülkesine dönüp Hindiçini Kamu Hizmetleri Dairesi’nde çalışmaya başladı. II.Dünya Savaşı sırasında Japon işgali ile birlikte gelişen Fransız aleyhtarı akımı destekledi. 1946’da Japonya’nın yenilgisi üzerine Fransa yeniden denetimi ele geçirince üvey kardeşi Souphanouvong ve Lao Issara (Özgür Lao) direniş hareketinin diğer önderleriyle birlikte Tayland’a kaçtı.

1949’da Fransa’nın atadığı Luang Prabang hükümdarı olan amcası Sisavang Vong’u Laos kralı olarak tanıyarak Laos’un içişlerinde özerk yarı bağımlı bir devlet olmasını kabul etmesi, Lao Issara hareketi içinde bölünmelere yol açtı. Üvey kardeşi Souphanouvong’un Tayland’da kalarak direnişi sürdürmesine karşı Souvanna Phouma, Laos’a dönerek yeni yönetimi desteklemeyi yeğledi. Bir süre ulaştırma, planlama, posta ve telgraf bakanlığı gibi görevlerde bulunduktan sonra 1951’de başbakan oldu. Ekim 1953’te Laos’un tam bağımsızlığa kavuşmasından kısa bir süre sonra düşürüldü. 1957’de yeniden bu göreve getirilince ülkenin kuzeydoğusunda denetimi bütünüyle ele geçirmiş olan Souphanouvong önderliğindeki NLHS (Neo Lao Hak Sat-Lao Yurtsever Cephesi) ile anlaşarak bir koalisyon hükümeti kurdu. Ancak, ABD’nin ilerici güçlere karşı daha katı bir siyaset izlemesi için yaptığı baskılar sonucunda l?58’de hükümet dağıldı. Havacı yüzbaşı Kong Le’nin 1960’ta gerçekleştirdiği darbeyi destekleyen Souvanna Phouma, başbakanlığa getirildi. Ancak, Kong Le’nin ABD desteğindeki kralcı güçler tarafından yenilgiye uğratılması üzerine Kamboçya’ya kaçmak zorunda kaldı. 1961-1962 yıllarında toplanan Cenevre Konferansı sırasında ülkedeki başlıca siyasi güçleri bir araya getirmede önemli bir rol oynayarak 1962’de kurulan koalisyon hükümetinde başbakan oldu.

1963’te ortaya çıkan anlaşmazlıklar üzerine NLHS’nin hükümetten ayrılmasından sonra krala güçlerle bir yakınlaşma içine girdi. Görünüşte koruduğu tarafsız konumuyla SSCB, Çin Halk Cumhuriyeti ve Vietnam Demokratik Halk Cumhuriyeti gibi devletler tarafından da meşru yönetimin başı olarak tanınmaya devam ettiyse de giderek ABD’nin askeri ve iktisadi yardımına dayanmaya başladı. 1970 başlarında ABD’nin yanında doğrudan Vietnam Savaşı’na karışmaya başladı. ABD’nin bölgeden çekilme eğilimine girmesiyle birlikte NLHS ile görüşmeye oturdu. 21 Şubat 1973’te imzalanan ateşkesin ardından Nisan 1974’de kurulan geçici ulusal birlik hükümetinin başbakanı oldu. 1975 Kasım’ında NLHS seçimleri kazanınca başbakanlıktan ayrılarak yaşamının sonuna değin başbakanlık danışmanı olarak görev yaptı.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi