Sosyoloji

Samsun Bafra Yöresi Geleneksel Kadın Giysilerinin İncelenmesi

Nalan
Gürşahbaz, Saliha Özelmas Kahya, Ayşe Başural –
Samsun Bafra Yöresi Geleneksel Kadın
Giysilerinin İncelenmesi

Giysi kültürü, değişik binlerce yerleşim
bölgelerinde ve farklı kültürlerde kendisini üreten toplumları simgeleyen özgün
bir duruma gelmiştir.

Bindallı

…giyside bordo renkte kadife dokuma kumaş
kullanılmış, astarında ise kırmızı renkte pamuklu kumaş kullanılmıştır.

Bindallıda oyuntulu yaka formlarından,
“O” yaka tercih edilmiştir.

Kullanılan süsleme, halk arasında sim sırma
işi olarak da bilinen Maraş işi nakış tekniğidir. Ön kapama, etek ucu, yaka
oyuntusu kenarında sarı sırma ipliği ile uygulanmıştır. Kol ve yaka yırtmacında
beyaz dantel kullanılmıştır (s. 129).

Ceket

…giyside lacivert renkte kadife dokuma kumaş
kullanılmıştır.

Kullanılan süsleme, halk arasında sim sırma
işi olarak da bilinen Maraş işi nakış tekniğidir (s. 130).

Yabanlık Elbise

İncelenen giyside mor renkte Selimiye dokuma
kumaş kullanılmıştır.
Giysi ayak bileklerinde
bitecek şekilde uzun ve yanlara geniş peş parçaları atılarak, evaze olarak
uygulanmıştır.

Selimiye çözgüsü ve atkısı ipekten genellikle
boyuna yollu, küçük çiçekli, küçük desenli bir kumaştır.

Kumaşın dokumasında bulunan bordür şeklindeki
desenler düz ve verev kullanılarak elbiseye görsellik kazandırılmıştır (s. 131).

Şalvar

İncelenen şalvar mor renkte Selimiye dokuma
kumaş kullanılarak hazırlanmıştır.

Şalvar ayak bileklerinin biraz üstünde
bitecek şekilde tasarlanmıştır. Pamuklu kumaştan duble tekniği ile
astarlamıştır (s. 132).

Etek

Penssiz temel etek formunda tasarlanan etek,
uygulanan hafif büzgü ile bele oturtulmuş ve bir kemer ile temizlenmiştir (s.
133).

Göynek

Dar dokuma ipek ve pamuklu bürümcük
kumaşların kullanıldığı giysilerde yaka çalışılmamıştır.

Bu giysiler geçmişte genç kızların çeyizleri
için evlilik öncesi hazırlanır ve kullanıcak kişinin baş ve boyun ölçüsüne
uygun olarak, yaka sonradan kesilerek hazırlanır (s. 134).

Samsun Bafra yöresi kadın giyiminin
incelendiği bu araştırmada, giysilerin kadife, ipek dokumalar kullanılarak
hazırlandığı, astar olarak genellikle pamuklu dokumanın tercih edildiği, kalıp,
dikim ve süsleme özellikleri açısından diğer yörelerde kullanılan giysilerle
çok farklılık göstermediği görülmüştür.

Gürşahbaz, Nalan ve Özelmas Kahya, Saliha ve
Başural, Ayşe (2011), Samsun Bafra
Yöresi Geleneksel Kadın Giysilerinin İncelenmesi
, Samsun Sempozyumu 13-16
Ekim Samsun, Bildiriler Kitabı, Cilt: 2, s. 127-135, Samsun 2013

İlgili Makaleler