Nevzat Ayasbeyoğlu Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

Nevzat Ayasbeyoğlu, (1888-1966) Eğitimci ve yazar.

23 Haziran 1888’de Bodrum’da doğ­du. Babası aslen Seydişehirli olan M. Sa­bit Bey, annesi Adniye Hanım’dır. Baba­sının memuriyeti sebebiyle çocukluk ve gençlik yıllarında İsparta Uluborlu, Sey­dişehir, İstanbul ve Yemen’de bulundu. Orta öğrenimini 1907’de Pertevniyal Rüş-diyesi’nde, yüksek öğrenimini de 1911′-de Darülfünun Edebiyat Fakültesi’nde tamamladı. Öğrenim hayatı süresince İbn Rüşd, Muhyiddin İbnü’l-Arabî, Dâscartes gibi büyük düşünürlerin eserlerine özel ilgi gösterdi. Ayrıca Nâmık Kemal, Abdülhak Hâmid, Recâizâde Ekrem, Mual­lim Naci, Mehmed Akif gibi ünlü edip ve şairlerin eserlerini okuyarak edebî zev­kini geliştirdi: bütün bu özel çalışmaları daha sonra onun millî ve manevî değer­lere bağlı, İslâmî çizgide bir eğitimci ve yazar olmasını sağladı.

Edebiyat Fakültesi’nin son sınıfınday­ken Dârüşşafaka’da Osmanlıca öğretme­ni olarak ilk memuriyetine başlayan Nev­zat Ayasbeyoğlu mezun olduktan sonra Koca Mustafa Paşa Askerî Rüşdiyesi, Üsküp Sultanîsi, İstanbul Sultanîsi Me-nâtık-ı Harbiyye Şubesi ve Beyrut Sul­tanîsi ‘nde dil ve edebiyat öğretmenliği yaptı. Gelenbevî ve Vefa sultanîlerinde ikinci müdürlük, Cebelilübnan sancağı ve Aydın maarif müdürlüğü, İstanbul ma­arif müfettişliği, Maarif Nezâreti’ Hey’et-i Teftîşiyye Dairesi müfettişliği ve tedrisât-ı tâliye ikinci şube müdürlüğü gibi millî eğitimin çeşitli kademelerinde ça­lıştı. Bu arada Haydar Paşa Lisesi felse­fe Öğretmeniyken 1939’da Bursa millet­vekili seçildi. 1943’e kadar süren bu gö­revi sırasında millî eğitimle ilgili birçok kanunun çıkmasına öncülük etti; ayrıca Köy enstitüleri kanununun sözcülüğünü yaptı. Aktif siyasetten ayrıldıktan son­ra Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü öğret­menliğine tayin edildi ve bu okulda kur­duğu pedagoji bölümünün başkanıyken 1954 Haziranında yaş haddinden emek­liye ayrıldı.

1961’de İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü’nde yeniden öğretim hayatı­na dönen Nevzat Ayasbeyoğlu 1963’te bu görevden de ayrılarak kendisini ta­mamen yazarlığa verdi. 25 Aralık 1966’da İstanbul’da vefat etti.

Eserleri

İnsan Âkılesi Özerine Dene­yişler (Ankara 1937]; Anayasamız Değiş­meli mi (Ankara 1944); T, C. Millî Eğiti­mi Kuruluşlar ve Tarihçeler (Ankara 1946]; İbn Rüşd’ün Felsefesi (Ankara 1957], Eser İbn Rüşd’ün Faşîü’l-rnakâl (s. 1-34) ve el-Keşf can menâhici’l-edille (s. 35-3 50] adlı eserlerinin tercüme­sidir.

Ayasbeyoğlu’nun asıl yazarlığı, çoğu kendi döneminin milliyetçi ve maneviyat­çı yayın organları olan dergi ve gazete­lerdeki yazılarında görülür. Sırât-ı Müs­takim, Sebîlürreşâd, İslâm, Vakit, Ye­şilay, Ant, Tasvir, Ulus, Ekekon, Sel­çuk, Tanin, Eğitim-Öğretim, Ülkü, Bil­gi, İş, Hürses, Yeni Konya gibi birçok dergi ve gazetede pedagoji, din, ahlâk, felsefe, edebiyat, tarih, biyografi, sosyo­loji, siyaset, sanat, hukuk, Türk ve İslâm düşüncesi, sağlık ve ekonomi gibi çok çe­şitli konulara dair 210’un üzerinde ma­kale, fıkra ve sohbet türünde yazılarıyla şiirleri yayımlanmıştır.

Diyanet İslam Ansiklopedisi