Muhammed bin Kalavun Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

Ebü’l-Meâlî el-Melikü’n-Nâsır Nâsırüddîn Muhammed b. Kalâvûn (ö. 741/1341} Memlûk sultanı (1293-1294, 1299-1309,1310-1341).

Muharrem 684’te [Mart 1285] Kahire’-de Kal’atülcebel’de doğdu. Memluk Sul­tanı el-Melikü’l-Mansûr Seyfeddin Kala­vun’un oğludur. Ağabeyi el-Melikü’l-Eşref Halîl b. Kalavun’un 693 yılı Muharre­minde [Aralık 1293] öldürülmesi üzerine Zeynüddin Ketboğa el-Mansûrî’nin lider­liğindeki kumandanların desteğiyle sekiz yaşında tahta çıkarıldı ve devlet yöneti­minde yeni görev dağılımı yapıldı. Zey­nüddin Ketboğa nâib-i saltanat, Alemüd-din Sencer eş-Şücaî vezir, Rükneddin Bay-bars el-Mansûrî ed-devâdârü’l-kebîr tayin edildi. Ancak Alemüddin Sencer’in Ketboğa’yı bertaraf ederek iktidara tek başına sahip olmak istemesi siyasî krize yol açtı. Alemüddin, desteğini aldığı Burciyye ve Suitâniyye Memlükleri’ni Ketboğa aleyhi­ne kışkırttı. Buna karşılık Alemüddin’in askerlerinden bir kısmı Ketboğa’ya katıl­dı. Vezirle nâib-i saltanat arasındaki mü­cadele Vezir Alemüddin Sencer’in öldü­rülmesiyle sonuçlandı. Sultan Muham­med bu olaydan sonra Ketboğa’nın nüfu­zu altına girdi. Ardından Ketboğa. el-Melikü’l-Eşref Halil’i katleden kumandanlar­dan biri olan Hüsâmeddin Lâçin’in teşvi­kiyle, kumandanlar ve devlet adamların­dan ülkeyi idare etmekten âciz olan bir çocuğun yerine kendisini sultan ilân et­melerini istedi. Teklifi kabul edilen Ketbo­ğa halife ve el-Melikü’l-Âdil unvanıyla hü­kümdar ilân edildi. [Muharrem 694 / Ara­lık 1294]Muhammed b. Kalavun annesiy­le birlikte Kal’atülcebel’de hapsedildi.

Ülkede kıtlık, veba salgını gibi sıkıntıla­rın yaşandığı bir dönemde Gâzân Han’ın İslâmiyet’i kabul etmesi dolayısıyla kaçıp Sultan Ketboğa’ya sığınan 10.000’den faz­la putperest Moğol’un Mısır’da iskân edil­mesi ve birçoğunun önemli görevlere ge­tirilmesi yüzünden bir süre sonra sultana karşı muhalefet hareketi ortaya çıktı. Ha­reketin liderliğini Ketboğa tarafından nâ­ib-i saltanat tayin edilen Hüsâmeddin Lâçin üstlendi. Hüsâmeddin kumandanların desteğiyle Ketboğa’yı bertaraf etmeye karar verdi. Durumu öğrendiğinde Filis­tin’de bulunan Ketboğa Dımaşk’a kaçtı. Hüsâmeddin Lâçin, el-Melikü’l-Mansûr unvanıyla sultan ilân edildi.[18 Muharrem 696/16Kasım 1296]

Hüsâmeddin Lâçin’in “er-ravku’l-Hüsâmî” diye bilinen arazi tahririyle emirlerin arazilerini sınırlandırıp gelirlerini azaltma girişimi ve nâib-i saltanat olarak tayin et­tiği Mengü Timur’un diğer emirler üze­rindeki tahakkümü yüzünden başlayan muhalefet sonunda Hüsâmeddin Lâçin ve Mengü Timur öldürüldü.[11 Rebîülâhir 698/16 Ocak 1299] Emirler, o sırada Ke-rek’te bulunan Muhammed b. Kalavun’u ikinci defa tahta çıkarmaya karar verdiler ve kendisini Kahire’ye çağırıp sultan ilân ettiler.[Cemâziyelevvei 698 / Şubat 1299] Emir Seyfeddin Sellâr nâib-i saltanat. Emir Baybars el-Çâşnigîr üstâdüddâr oldu.