İbret Gazetesi Tarihi, Özellikleri, Namık Kemal, Hakkında Bilgi

İbret. İstanbul’da 1870-1873 yılları arasında belli başlı dört devre halinde yayımlanan siyasî gazete.

Sultan Abdülaziz devri gazetelerinden biri olan İbret, zaman zaman farklı isim­lerle ve farklı kişilerce yayımlanmış olsa da özellikle Nâmık Kemal ve arkadaşları­nın yönetiminde çıkarıldığı sırada önemli roller üstlenmiş bir yayın organıdır. Ga­zetenin imtiyazı önce Aleksan Sarafyan tarafından alınmış, Kevkeb-i Şarkî adıy­la günlük olarak ilk sayısı 27 Şaban 1286′-da (1 Aralık 1869) yayımlanmıştır. Küçük boyda ve çift sütun üzerine Aleksan Sarafyan’ın kaleminden çıktığı tahmin edi­len son derece bozuk bir Türkçe ile neşre­dilen gazete, devrin sadrazamı Âlî Paşa’-yı ve icraatını övücü yazılar yayımlaması­na rağmen, belki de bu yüzden yeterli il­giyi sağlayamamış, muhtemelen 17 Zil­kade 1286’da (18 Şubat 1870) 42. sayısın­dan sonra yayımına ara vermiştir. Gaze­tenin bu dönemiyle ilgili olarak belirtil­mesi gereken önemli bir husus, Ebüzziya Mehmed Tevfik’in idaresinde Terakkî’n’m haftalık ilâvesi olarak yayımlanmış Terakkî-i Muhadderât {1869-1870) adlı Türkçe ilk kadın gazetesinden sonra ka­dınlara mahsus haftalık müstakil bir sü­reli yayın çıkarmış olmasıdır. Ziyad Ebuzziya’nın varlığından bahsettiği bu kadın gazetesinin koleksiyonu bugüne kadar elde edilememiştir. Gaze­te bir süre sonra İbret adı altında ve yine imtiyaz sahibi Sarafyan tarafından pa­zartesi ve perşembe günleri çıkmak üze­re 17 Rebîülevvel 1 287’den (16 Haziran 1870) itibaren yayımlanmaya başlamış­tır. Alman-Fransız savaşının çıktığı, dola­yısıyla gazetelerin oldukça rağbet gördü­ğü bir devreye rastlamasına rağmen oku­yucu tarafından bu defa da yeterli ilgiyi görememiştir, İbret’in bu döneminde, 1 S. sayısında yer alan ve dönemin Türk­çe basınının tirajı hakkında bilgiler ve­ren “Gazetelerin Revacı” başlıklı makale önemlidir.