Moritz Winternitz – Hint Destanları

Moritz Winternitz – Hint Destanları

Ramayana – Mahabharata- Harivamsa

Destanların çekirdek konularına bakıldığında, Mahabharata Ramayana’dan daha eski gözükmektedir. Ancak Ramayana’nın yazıya geçirilip, bitirilişi (yaklaşık MÖ. 2. Yüzyıl) Mahabharata’dan daha önce olduğu için, daha eski bir destan olarak kabul edilir.

Ramayana, öncelikle Buddhist inançtan etkilenmiştir ve halk arasında yaşayan baladlar, destan bitirilmeden önce zaman içinde, sık sık destan anlatımlarında kullanılmıştır. Destan, daha sonra Hinduizm’in Vishnu mezhebinin etkisi altına girerek, tamamen Hindulaştırılmıştır.

Ramayana, 24.000 beyit be 7 bölümdür. Mahabharata ise 100.000 beyit ve 18 bölümden oluşur. Destandan çok bir Purana (efsanevi öykü biçimi) karakteri gösteren Harivamsa ise 35.000 beyit ve 3 bölümdür.

Rama, bir savaşçı çocuğu olmakla birlikte, sürgüne gidişi sırasında bir Buddhist gibi uysal ve yumuşaktır. Sugriva için Valin’i öldürmesi, aslında kalleşçe bir davranıştır. Bunun dışında genelde iyi bir insan portresi çizer. Daşaratha sözünde duran kral; Kaikeyi ise oğlu için kötülüğü bile göze alan iyi bir anne, fakat kötü bir kişidir. Lakshmana, kardeş bağlılığına, Sita ise eş bağlılığına iyi birer örnektir. Bharata ise, ağabeyi Rama’ya bağlılığını göstermeyi ihmal etmez. Rovana’da, destandaki en kötü ve zalim karakterdir.

Mahabharata destanında ilk önce görülenler, Vishnu inancının egemen olmadığı zamanların baş tanrıları Vedik tanrılar, İndra, Agni, Soma vs’dir. Destan, daha sonra, Vishnu mezhebine bağlı din adamlarının egemenliği altında yeniden biçimlendirilmiştir. Ancak destanda, erdem ve adalet tanrısı Dharma’nın ve Dharma anlayışının da büyük bir önemi olduğu görülmektedir.

Mahabharata’nın konusundan esinlenerek eser yaratmış birçok sanatçı vardır. Kalidasa’nın(MÖ. 3-4. Yüzyıl), destan içindeki bir öyküden yola çıkarak yarattığı Şakuntala adlı eseri çok ünlüdür.

700 beyitten oluşan Bagavatgita’nın yazarı belli değildir ve büyük bir olasılıkla destana sonradan eklenmiştir. Krisha, tıpkı Rama gibi, tanrı Vishnu’nun insan olarak bedenlenmiş halidir.

…bu kitap için Hint düşüncesinin aynasıdır diyebiliriz.

Harivamşa destanı, Mahabharata’nın eki olarak kabul edilir. Tanrı Vishnu’nun bedenlenmiş hali olan Krishna’nın aşkları, maceraları ve kahramanlıklarını anlatır.

Hintliler atalarına Bharata derler.

Mahabharata, Büyük Bharata savaşını anlatır.

Ariler savaşçı bir ırktı, Hindistan’a kuzeyden geldikleri zaman tarih MÖ. 1500 veya 1250 yıllarını gösteriyordu.

Rama ise bir büyük raca olarak, Ari kurum ve düşüncelerini Hindistan’ın güneyindeki en uç noktasına kadar yayan kişi olarak düşünülür.

Dünya zalim cin (rakshasa) Ravana’nın kötülüğü altında inim inim inlemektedir. Vishnu cennetten yere iner ve Rama kılığına bürünerek bu dünyayı kurtarır. Ona, kardeşi Lakshmana ve maymun dostu Hanuman yardım ederler. Karısı Sita ise onun en büyük dayanağı, eşi, sevgilisi, her şeyidir.

Mahabarata Destanı

Pandu bir çileci hayatını benimser.

Bunun üzerine Kunti, soyunun devamı için tanrılara yalvarır.

Gezginin dostu kervandır. Evde kalanın dostu karısıdır. Hastanın dostu doktor…

Yenilmesi zor olan düşman öfkedir. Hiç bitmeyen hastalık aç gözlülüktür.

Kuru savaş alanındaki büyük savaştan otuz yıl sonra Pandavalar,  Gondhari’nin Krishna ve soyunun yok oluşu ile ilgili lanetinin gerçekleşmekte olduğuna dair işaretler alırlar. Krishna kardeşi Baladeva’yı arar ve onu tam ölmek üzereyken bulur. Baladeva’nın ağzından beyaz bir yılan çıkar ve süratle kendisini bekleyen çok ünlü yılan şeytanlarının bulunduğu okyanusa gider. Krishna ıssız bir ormanda yere uzanır ve derin düşüncelere dalar. Orada dolaşmakta olan Cara (yaşlılık) adındaki bir avcı onu geyik zannederek okunu fırlatır. Ve onu vücudundaki tek öldürebileceği/öldürülebileceği nokta olan topuğundan vurarak öldürür.

Harivamşa Destanı

Üç ana kitaptan oluşur;

1)      Harivamşaparvan

Hari, tanrı Vishnu’nun sayısız isimlerinden biridir. Harivamşa ise Hari’nin soyu anlamına gelir. Yaratılış konusunda ve çok çeşitli mitolojik olaylardan bahsedilir. İnsan tanrı Krishna’nın doğuşundan sonra birçok olay anlatılır.

2)      Vishnuparvan

Bir ölümlü haline gelen tanrı Vishnu’nun Krishna adıyla doğumundan ölümüne kadar geçen olayları kapsar.

3)      Bhavisyaparvan

Purana metinlerinin toplanmış bir nüshasıdır.

Ramayana Destanı

Bir avcının vurduğu çulluğu gören Valmiki çok kederlenir ve avcıya beddua eder. Sonra Tanrı Brahma ortaya çıkar, Rama’nın yaptıklarını anlatır.

Çeviren: Korhan Kaya

İmge Kitabevi Yayınları, 2. Baskı, 2002, Ankara