Sosyoloji
Milan Kundera – Kayıtsızlık Şenliği
Milan
Kundera – Kayıtsızlık
Şenliği
Kundera – Kayıtsızlık
Şenliği
Alain, Paris’te
…göbek deliklerini gösteren genç kızları
dikkatle inceliyordu.
dikkatle inceliyordu.
Eğer bir erkek kadın cazibesinin merkezi
olarak uylukları görüyorsa, bu erotik yönelimin ayırt edici niteliği nasıl
betimlenir,
olarak uylukları görüyorsa, bu erotik yönelimin ayırt edici niteliği nasıl
betimlenir,
Uylukların uzunluğu yolun metaforik
imgesidir, erotik sona doğru götüren, bu uzun ve büyüleyici yoldur. (s. 13)
imgesidir, erotik sona doğru götüren, bu uzun ve büyüleyici yoldur. (s. 13)
…aynı anda Ramon,
Müzenin önünde duruyordu.
Parkın havası daha hoştu.
…parkın dört bir yanında şairlerin,
ressamların, âlimlerin heykelleri vardı;
ressamların, âlimlerin heykelleri vardı;
Etrafta, gezinenlerin zarif
kayıtsızlıklarıyla çevrili bu mütevazi dâhiler bahçesindeki avare gezintisine
devam etti.
kayıtsızlıklarıyla çevrili bu mütevazi dâhiler bahçesindeki avare gezintisine
devam etti.
Ramon, bu kayıtsızlığı teselli veren bir
dinginlik gibi soluyordu.
dinginlik gibi soluyordu.
D’Ardelo’da doktorunun muayenehanesine
çıkan merdiveni tırmanıyordu. (s. 15)
çıkan merdiveni tırmanıyordu. (s. 15)
Testlerin sonuçlarını bugün öğrenecekti.
Doğumgünü ve ölüm düşüncesi / çifte kutlama
Ramon, D’Ardelo’yla karşılaştı.
“Doktor ne dedi?”
“Kanser…”
D’Ardelo neden yalan söylemişti.
…yalanının saçmalığını düşünürken, kendini
gülmekten alıkoyamadı.
gülmekten alıkoyamadı.
Gülüyordu ve gamsızlığı onu eğlendiriyordu.
(s. 19)
(s. 19)
Ramon, Charles’ın evine gelmişti.
Quaquelique / söylediği hiçbir şey dikkat
çekmez.
çekmez.
Dikkat çekmeden konuşmak kolay iş değildir!
Hep konuşarak var olmak ama yine de duyulmamak.
Hep konuşarak var olmak ama yine de duyulmamak.
D’Ardelo / kayıtsızlığın değerini bugün
hâlâ anlamaz.
hâlâ anlamaz.
…dikkat çekici olmanın faydasızlığı…
Kayıtsızlık kadını özgür kılar. Tedbir
almaktan kurtarır. Pratik zekâ gerektirmez. Kadını kaygılarından arındırır,
böylece onu daha ulaşılabilir kılar.
almaktan kurtarır. Pratik zekâ gerektirmez. Kadını kaygılarından arındırır,
böylece onu daha ulaşılabilir kılar.
Ciddi bir hastalığı olduğunu öğrendim. O
andan beri ona farklı bakıyorum.
andan beri ona farklı bakıyorum.
Kanser. Bunun beni ne kadar üzdüğünü fark
edince şaşırdım. Belki de, hayatının son aylarını yaşıyor. (s. 23)
edince şaşırdım. Belki de, hayatının son aylarını yaşıyor. (s. 23)
Uzun, yorucu günlerin sonunda Stalin…
Kruşçev’in anıları
Keklik hikâyesi
Bütün bu hikâyede bana inanılmaz gelen tek
şey, kimsenin Stalin’in şaka yaptığını anlamamış olması.
şey, kimsenin Stalin’in şaka yaptığını anlamamış olması.
…kimse artık şaka nedir bilmiyordu.
Size tanıttığım (…) Alan’i, Ramon’u,
Charles’ı ve Caliban’ı severim. (s. 29)
Charles’ı ve Caliban’ı severim. (s. 29)
Kuruşçev’in anılarından yola çıkarak bir
kukla tiyatrosu oyunu yazma isteğinden kendimi kurtaramıyorum.
kukla tiyatrosu oyunu yazma isteğinden kendimi kurtaramıyorum.
Kaliningrad
Königsberg’in isminin Kaliningrad’a
dönüşmesi savaştan sonra oldu.
dönüşmesi savaştan sonra oldu.
Kalinin kimdi?
Gerçek hiçbir gücü olmayan bir adam, masum
zavallı bir kuklaydı. (s. 33)
zavallı bir kuklaydı. (s. 33)
…yüzünden kararlılık okunuyor.
…kendini boşluğa bırakıyor.
Başını tekrar suya daldırıp su yutmaya,
soluk alış verişini durdurmaya zorladı kendini. Tam o anda bir çığlık duydu.
Biri onu görmüştü.
soluk alış verişini durdurmaya zorladı kendini. Tam o anda bir çığlık duydu.
Biri onu görmüştü.
Adam yanına varmıştı bile. Genç biriydi,
ünlü olmak, gazetelerde fotoğraflarını görmek isteyen bir yeniyetmeydi.
ünlü olmak, gazetelerde fotoğraflarını görmek isteyen bir yeniyetmeydi.
…kadın onu kolundan tuttu, dibe doğru
çekti.
çekti.
…uzun, çok uzun birkaç saniyenin ardından,
genç adam hareket edemez oldu.
genç adam hareket edemez oldu.
Ansızın yeniden bulduğu hayat,
kararlılığını kıran bir darbe gibiydi; enerjisini ölümüne yoğunlaşacak gücü
bulamıyordu artık. (s. 44-45)
kararlılığını kıran bir darbe gibiydi; enerjisini ölümüne yoğunlaşacak gücü
bulamıyordu artık. (s. 44-45)
Hayat, herkesin herkese karşı
mücadelesidir. Bu malum zaten. Peki, bu mücadele az çok medeni bir toplumda
nasıl cereyan eder? İnsanlar birbirlerini fark ettikleri anda birbirlerinin
üzerine atılamazlar. Bunun yerine, başkasının üzerine suçluluğun utancını
atmaya çalışırlar. Öbürünü suçlu kılan kazanır. (s. 47)
mücadelesidir. Bu malum zaten. Peki, bu mücadele az çok medeni bir toplumda
nasıl cereyan eder? İnsanlar birbirlerini fark ettikleri anda birbirlerinin
üzerine atılamazlar. Bunun yerine, başkasının üzerine suçluluğun utancını
atmaya çalışırlar. Öbürünü suçlu kılan kazanır. (s. 47)
Özür dilememek lazım.
Caliban, oyuncuydu.
Fırtına oyununda Caliban’ı canlandırmıştı.
Hayatını kişiye özel kokteyller
düzenleyerek kazanan Charles’ın onu garson olarak işe alması o sıralarda oldu
(iş bulamadığı sıralar).
düzenleyerek kazanan Charles’ın onu garson olarak işe alması o sıralarda oldu
(iş bulamadığı sıralar).
İnsan dediğin yalnızlıktan ibarettir.
Bütün düşler bir gün biter. Bu kaçınılmaz
olduğu kadar beklenmediktir de. Bunu bilmiyor musunuz cahiller? (s. 73)
olduğu kadar beklenmediktir de. Bunu bilmiyor musunuz cahiller? (s. 73)
Mümkün olan tek direniş vardı: dünyayı
ciddiye almamak. Ama şakalarımızın gücünü kaybettiğini fark ettim. (s. 74)
ciddiye almamak. Ama şakalarımızın gücünü kaybettiğini fark ettim. (s. 74)
Sevgili dostum özlediğim tek bir şey var,
gamsızlık!
gamsızlık!
Sonsuz gamsızlık
Alayla, satirle, sarkazmla değil. Altındaki
insanların sonsuz aptallığını ancak sonsuz gamsızlığın yükseklerinden gözlemleyebilir
ve ona gülebilirsin.
insanların sonsuz aptallığını ancak sonsuz gamsızlığın yükseklerinden gözlemleyebilir
ve ona gülebilirsin.
Yaşam ölümden daha güçlüdür; çünkü yaşam
ölümle beslenir.
ölümle beslenir.
(Stalin) Dünyanın gezegendeki insan sayısı
kadar görünüşü var; bu da kaçınılmaz olarak kaosa yol açıyor; bu kaos nasıl
düzene sokulur? Cevap açık: Herkese tek bir görünüş dayatarak.
kadar görünüşü var; bu da kaçınılmaz olarak kaosa yol açıyor; bu kaos nasıl
düzene sokulur? Cevap açık: Herkese tek bir görünüş dayatarak.
Ben de, gücüm yettiğince bunu yaptım işte. (s.
87)
87)
Bana inanmayı bıraktılar. Çünkü iradem
yorgun düştü.
yorgun düştü.
Pisuar Sokratesleri
Gördüğün insanlardan hiçbiri, burada kendi iradeleriyle
bulunmuyorlar.
bulunmuyorlar.
…bunu görmeyi ve duymayı bir kenara
bıraktık.
bıraktık.
Kadın cinselliğinin bazı altın noktaları
vardır.
vardır.
Uyluklar, kalçalar, memeler.
…bu üç altın nokta yalnızca uyarıcı değil,
aynı zamanda bir kadının bireyselliğinin de ifadesi.
aynı zamanda bir kadının bireyselliğinin de ifadesi.
…uylukların, memelerin ve kalçaların tersine,
göbek deliği ait olduğu kadın hakkında hiçbir şey söylemiyor, kadın olmayan bir
şeyden bahsediyor.
göbek deliği ait olduğu kadın hakkında hiçbir şey söylemiyor, kadın olmayan bir
şeyden bahsediyor.
“Neden bahsediyor?”
“Fetüsten.” (s. 102)
Kayıtsızlık dostum, varoluşun özüdür. Her
zaman ve her yerde bizimledir.
zaman ve her yerde bizimledir.
Ne var ki, onu kabul etmek yetmez,
kayıtsızlığı sevmek gerekir.
kayıtsızlığı sevmek gerekir.
—
La
fête de l’insignifiance
fête de l’insignifiance
Türkçeleştiren: Ayça Sezen
Can Yayınları
Nisan 2015