Felsefe Tarihi

Marburg Okulu Nedir, Özellikleri, Hakkında Bilgi

Felsefe tarihinde, dizge niteliği kazanan temel görüşleri ortaya atanların izini sürenler, yeni bir düşünce oluşturdukları gibi benimsedikleri dizgeleri yorumlayarak geliştirme amacım güden kuramları kurmaktan da geri kalmadılar. Böylece temel olarak alınan bir felsefe dizgesinden yenileri doğmuş, değişik yöntemleri benimseyen akımlar ortaya çıkmıştır. Platon’un geliştirdiği Idea öğretisini yeni bir yorumdan geçirerek, değişik kuramların doğmasını sağlayan idealizm öğretisi, tektanncı dinlerin doğuşundan sonra, özellikle Hıristiyanlık ve Müslümanlık çevresinde, dinle uzlaştırılmak istenmiş, tannbi-lim diye adlandırılan bilgi alanını oluşturmuştur. Varlık türlerinin duyulurüstü evrende, erişilmez yetkinlikte ve ölümsüz örnekleri diye nitelenen “idea” kavramı, sonradan bilgi sorunlarının çözümünde de temel öğe olarak benimsenmiştir. Bu özelliği dolayısıyla, bilgiyi duyu verilerinden, maddeden değil de yalnız düşünce evreninde bulunan temel öğelerden türetmeyi öngören her felsefe dizgesi, Idealizm’in kapsamı içinde görülmüştür. Bilginin oluşmasında, deneyden gelmeyen, önsel (a priori) ilkelerin bulunduğunu, bunlar arasında zaman ve uzay (Raum) gibi iki temel varlığı öne süren Kant’ın dizgesi de idealist bir öğreti olarak nitelenmiştir. Kant’m görüşlerini yeni bir yorumdan geçirerek, bilgi ve mantık sorunlarını çözümlemeye çalışan, bu işlemde Hegel’in geliştirdiği varlık anlayışından yararlanan Marburg Okulu’dur. Hermann Cohen’in öncülük ettiği, Paul Na-torp, Emst Cassirer ve Rudolf Stammler’m geliştirdiği bu okula göre bilginin kaynağı kavramlardır. Ancak kavramlardan bilgi türetmek için mantık ilkelerine bağlanma gereği vardır. Bu kavramlar deneyden gelmez, önseldir, onların dışında bilgiyi oluşturacak bir öğe yoktur. Marburg Okulu’nun savunduğu görüşe Yenigerçekçilik ve Yeniolguculuk gibi akımlar karşı çıkmış, böylece 20.yy felsefe dizgeleri arasında, yeni düşüncelerin doğmasına olanak sağlayan tartışmalar başlamıştır.

Marburg Okulu bilgi sorununu, Kant’tan kaynaklanan bir anlayışın yorumuyla açıklamaya çalışırken, önsel düşünce ilkelerine dayanan yeni bir mantık kuramını da geliştirmeyi amaçlamıştır. Bu kuram bilgi ile mantığı eş doğrultuda yürüyen birer dizge olarak görür. Marburg Okulu’nun geliştirdiği yöntem, Avrupa felsefesi yanında, Ernst Cassirer’in etkisiyle, ABD’de ortaya çıkan yeni idealist öğretiye de öncülük etmiştir.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi