Juan Bautista Alberdi Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi
ALBERDI, Juan Bautista (1810-1884)
Arjantinli filozof ve siyaset adamı. Görüşleriyle 1853 Arjantin Anayasasının temelini oluşturmuştur.
Tucuman’da doğdu. Paris’te öldü. Genç yaşında öksüz kalınca öğrenimini sürdürmek için Buenos Aires’e göç etti. Orada karşılaştığı yeni güçlükler yüzünden bir süre öğrenimine ara verdi. Sonra Hukuk Fakültesi’ne yazıldı, öğrenimi yanında müzikle de ilgilendi, müzik konularını içeren bir dergi çıkardı. Bu alanda sağladığı başarıyla geniş bir çevre kurdu. O dönemin ünlü aydınlarından Marcos Sastre ile tanıştı, onun düzenlediği sanat ve bilim konuşmalarına katıldı. Böylece, Sastre’nin öncülük ettiği ve içlerinde, Alberdi’nin de bulunduğu bir aydınlar topluluğu oluştu. Sonraları 1837 Kuşağı adı verilen bu topluluk, ozan Esteban Echeverria ile eğitimci Domingo Sarmiento’nun yönlendirmesiyle Avrupa’da gelişen yeni düşünceleri öğrenme olanağı buldu. Bu arada, Fransa’da yayımlanan ve dönemin felsefe sorunlarını içeren yayınlar getirtilmeye başlandı.
Bu yeni düşünceler ve ilerici gelişmelerden tedirgin olan başkan Manuel de Rosas’m baskı yöntemine başvurması üzerine, içlerinde Alberdi’nin de yeraldığı kimi aydınlar başka ülkelere sığındılar. Alberdi önce Montevideo’ya gitti, orada bir Göçmenler Birliği oluşturdu. Bir süre sonra Avrupa’ya geçerek İtalya ve Fransa’ya gitti. Avrupa’da gelişen yeni felsefe görüşleri ve toplum anlayışlarını yakından tanıdı. Şili’ye gitti; orada kendisine uluslararası ün sağlayan, hukuk, şiir, yergi, eleştiri konularını içeren yazılarını, yapıtlarını yayımlamaya başladı. 1852’de Rosas’m yönetimden uzaklaştırıldığını duyunca Arjantin Anayasası’ nın temel ilkelerini oluşturan Bases Para la Organizacion Politica de Confederacion Argentina (“Arjantin Politik Organizasyonunun Temelleri”) adlı kitabını yazdı. 1853’te Avrupa Bakanı olarak görevlendirildi. Paraguay Savaşı (1864-1870) nedeniyle yazdığı El Crimen de la Guerre (“Savaş Suçu”) adlı yapıtında dünya barışını savundu.
Alberdi, felsefeyle ilgili düşüncelerini, genellikle, yönetim ve özgürlük konuları üzerinde yoğunlaştırdı. Hugo Grotius’un devlet anlayışından esinlenen Al-berdi’ye göre yönetimin başlıca görevi kişi özgürlüğünü ve toplumsal gelişmeyi sağlamaktır. Bütün uluslar barışçı, özgürlükçü olmalıdır. Ulus yönetiminde başlıca ilke demokrasiye dayalı bağımsız bir cumhuriyetin kurulmasıdır. Saldırganlık, hangi nedenlere dayanırsa dayansın suçtur, uygarlıkla bağdaşmaz.
Alberdi’nin hukuk anlayışı Hıristiyanlık’ın ahlak anlayışından kaynaklanır. Felsefesi ise materyalisttir; düşüncelerin yaşamdan ve toplum olaylarından kaynaklandığım ileri sürer. Görüşlerinde yerici, alaycı bir anlatım egemendir.
• YAPITLAR: Bases Para la Organizacion Politica de Confederacion Argentina, 1852, (“Arjantin Politik Organizasyonunun Temelleri”); El Crimen de la Guerre, 1870, (“Savaş Suçu”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi