İslam Tarihi

İhvanı Müslimin -Mısır- Nedir, Hareketi, Tarihi, Özellikleri, Hakkında Bilgi

Mısır’da kurulan ve bazı Ortadoğu İslâm ülkelerinde de faaliyet gösteren dinî-siyasî bir teşkilât ve hareket.

Mart 1928’de İsmâiliye’de Hasan el-Bennâ tarafından CenViyyetü’l-ihvâni’l-müslimîn adıyla kuruldu. 1932’ye kadar Süveyş Kanalı bölgesindeki şehirlerde pek çok taraftar bularak şubeler açtı. 1932’de idare merkezi Kahire’ye taşındı. Bu tarih­ten sonra ülke düzeyinde Örgütlenmeye hız verilerek şubelerin sayısı bir yıl içinde etlinin üzerine çıkarıldı; aynı zamanda Su­riye, Lübnan ve Filistin’e de temsilciler gönderilerek örgütlenmesi buralarda da sürdürüldü. Teşkilâtın kurucuları ve da-vetçileri şube binalarında, camilerde ve diğer toplu yerlerde halka hitap ettiler ve davalarını anlattılar. 1933’ten itibaren yıllık genel kongreler yapmaya ve bu kongrelerde strateji belirlemeye başlan­dı. Kuruluşun onuncu yıldönümü müna­sebetiyle Ocak 1939’da toplanan beşinci kongrede başkan Hasan el-Bennâ teş­kilâtın amacını, davetini ve faaliyetlerini açıkladı. Bu dönem­de haftalık el-İhvânü’1-müslimûn gaze­tesiyle (1933-1938) en-Nezîr adlı dergi (1938-1939) yayımlandı.

II. Dünya Savaşı sırasında İngilizler’in yanında savaşa girilmesine karşı çıkan İh­van mensupları hükümet tarafından bas­kı altına alındı. Teşkilât İngilizler’in Siyo­nist gruplarla iş birliği yaparak onları si­lâhlandırdığını, sonuçta da yahudilerin Filistin topraklarını ele geçirip orada dev­let kuracaklarını düşünüyordu. Bu sebep­le 1940’ta İngilizler”! Mısır’dan çıkarmak ve Filistin’i kurtarmak amacıyla gizli bir mücahid ordusu oluşturmayı kararlaştır­dı ve aynı yıl bu ordunun nizâmnâmesi mahiyetindeki et-Te’âlîm risalesini ya­yımladı. 1948 yılında ortaya çıkan bu si­lâhlı kuruluş en-Nizâmü’l-hâs adıyla tanınmıştır.

İhvân-ı Müslimîn’in altıncı ve sonuncu kongresi 9 Ocak 1941 “de yapıldı ve bu ta­rihten sonra kurucu üyelerin toplantısı genel kurul kabul edildi. Bu son kongre­de Mısır’ın içtimaî, iktisadî ve siyasî duru­mu tartışıldı, sonuçta bazı teşkilât men­suplarının parlamentoya girmek için aday olmalarına karar verildi. Bu yolla hükü­metin baskı uygulaması ve yayın organla­rına tedbir koyması sebebiyle sekteye uğ­rayan faaliyetlerin yeniden canlandırılma­sı umuluyordu. Bu karar sonucu teşkilât ilk defa siyasî bir kuruluş olarak seçimlere katılmak için çaba gösterdi. 1942 seçim­lerinde Hasan el-Bennâ ile kurucu üyeler­den Abdurrahman Nasır adaylıklarını koy­mak istedilerse de seçimler Öncesinde hükümetle varılan anlaşma uyarınca vaz­geçtiler. Buna karşılık yeni şubeler açma ve on beş günde bir el-İhvânü’i-müsli-mûn (1942-1948) gazetesini tekrar ya­yımlama iznini aldılar. 1944 seçimlerinde İhvan mensubu altı kişi aday gösterildi; ancak başarılı olamadılar. II. Dünya Savaşı’ndan sonra teşkilât sosyal ve ekono­mik faaliyetlere de yöneldi; çok sayıda ti­carî, sınaî ve ziraî şirketle yüzlerce okul ve sağlık ocağı kurdu. Eylül 1948’de dü­zenlenen XX. yıldönümü törenlerinde başkan Hasan el-Bennâ, İhvân-ı Müsli­mîn’in faaliyetleri üzerine çeşitli bilgiler vererek yirmi yıl içinde şube sayısının Mı­sır’da 2000’e, Sudan’da elliye ulaştığını, ayrıca Filistin, Doğu Ürdün, Suriye, Pakis­tan ve İran’da şubeler açıldığını belirtti.

İlgili Makaleler