Hıraş bin Ümeyye Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi -Sahabi-

Ebû Nadle Hırâş b. Ümeyye b. Rebîa el-Huzâî el-Kâ’bî (ö. 60/680 [?]) Sahâbî.

Müreys? Gazvesi’nde, Hudeybiye Ant-laşması’nda, Hayber’in fethinde ve daha sonraki savaşlarda bulundu. Hz. Peygam­ber, Hudeybiye günü Hırâş’ı Sa’leb diye

bilinen devesine bindirip Mekke’ye elçi olarak gönderdi ve müslümanlann Mek­ke’ye umre için gelmekte olduklarını, yan­larında kurbanları bulunduğunu. Kabe’yi tavaf edip geri döneceklerini Mekkefiler’e bildirmesini söyledi. Ancak Kureyşliler [bir rivayette özellikle İkrime b. Ebû Ce­hil) ona çok kötü davrandılar. Devesini ke­sip kendisine eziyet ettiler; hatta onu öl­dürmek isteyenler olduysa da buna bir akrabası veya ehâbîş* engel oldu. Bunun üzerine Hırâş geri dönerek Resûl-i Ek­rem’e durumu anlattı ve Kureyşliler’e da­ha itibarlı bir kimseyi (bir rivayete göre Osman b. Affân) göndermesini söyledi.

Hırâş zaman zaman Hz. Peygamber’in berberliğini de yapardı. Nitekim Hudeybiye’de antlaşma sağlanarak Kureyş tem­silcileri ayrıldıktan sonra kurbanlar kesilip ihramdan çıkılacağı sırada Resûlullah’ı tıraş etmişti. Onun sadece umretü’l-kazâda Hz. Peygamber’in saçını kestiği de söylenmektedir. Mekke’nin fethinde bu­lunan Hırâş’ın fethin ikinci günü, kendi­sine eman verilmiş olan Cüneydib b. Edla’ı öldürmesine Resûl-i Ekrem çok üzül­dü ve Hırâş’ı kınadı. Bazı rivayetlere göre Mekke’de kan dökülmesini bu hadise do­layısıyla irat ettiği bir hutbe ile yasakla­mıştır. Hz. Peygamber’in, “Eğer bir kâfi­re karşılık bir mümini öldürecek olsaydım Hırâş’ı öldürürdüm” dediği nakledilmek­tedir (Vâkıdî, 11,845). Cüneydib’in diyeti Hırâş’ın kabilesi olan Huzâa’ya ödettiril­miştir.

Mekke ile Medine arasında Mekke’den bir konak uzaklıkta bulunan Bi’rü’l-Be-rûd’u Hırâş’ın kazdırıp etrafını çevirttiği belirtilmektedir. Medine’de yaşadığı bilinen Hırâş Muâviye’nin hilâfetinin sonla­rında (60/680) vefat etmiştir.

TDV İslâm Ansiklopedisi