Yusuf Şahin Kimdir, Hayatı, Filmleri, Hakkında Bilgi

ŞAHİN, Yusuf (1926-27 Temmuz, 2008)

Mısırlı sinema yönetmeni. Arap dünyasının, uluslararası alanda ünü olan en önemli sinemacısıdır.

İskenderiye’de doğdu. Lübnan ve Suriye kökenli Hıristiyan bir Arap ailesinin çocuğuydu. Lise öğrenimini tamamladıktan sonra Hollywood’a giderek sinema eğitimi gördü. Ünlü tiyatro okulu Actors’ Studio’ ya girerek oyunculuk çalıştı. Daha sonra ülkesine döndü, 1950’de çevirdiği Baba Amin’le (“Amin Baba”) yönetmenliğe başladı. 1951’de yaptığı, Ibn ü’l-Nil (“Nil’in Oğlu”) hem ülkesinde, hem de gönderildiği Cannes ve Venedik film şenliklerinde ilgi gördü. Ama Şahin ilk büyük başarısını 1954’te çektiği Sira fi’l-Vadi (“Cehennemi Gökyüzü”) ile kazandı. Duygusal bir ilişki çerçevesinde toplumsal betimlemeler çizen yapısıyla film, onun sonraki üslubunun temel özelliklerinin de habercisiydi.

Birkaç önemsiz filmden sonra 1958’de Şahin, Mısır toplumunun alt kesimlerinden bir dizi insanın portresini çizdiği Babü’l-Hadid ile (Merkez Garı) en önemli yapıtlarından birini verdi. 1963’te yönettiği En-Nasır Salaheddin’de (“Salahaddin Eyyubî”) ise Ortadoğu tarihine ilk kez bir Doğulu’nun gözüyle
eğiliyor ve günümüze bazı göndermelerde bulunuyordu.

1970 tarihli el-Arz (Toprak) ise Şahin’in sanatının temel taşlarından biri oldu. Su nedeniyle büyük ve küçük toprak sahiplerinin aralarında giriştikleri savaşımı anlatan film, Mısır’ın temel sorunu olan topraksızlığı ve köylülerin durumunu ilk kez etkili bir biçimde perdeye getiriyordu.

Bundan sonra kişisel bir üsluba yönelen Şahin, ülkesinin toplumsal ve siyasal sorunları bağlamından kopmaksızın, kişilerinin bireyselliğine daha fazla ağırlık verdi. 1973 tarihli el-Usfur’da (“Serçe”) 1967 Arap-İsrail Savaşı bozgununun Mısır toplumunda yarattığı etkileri, kahramanlarının ilişkileri ve iç hesaplaşmaları çerçevesinde yansıttı. 1978’deki uluslararası ün kazanan filmi Iskindiriyya Lih?’te (Niçin İskenderiye ?) kendi yaşamöyküsünü anlatırken, Mısır’ın yakın tarihinin bir görünümünü çizdi. 1982’de yönettiği Hadduta Masriyya’da. (Bellek) yine kendi yaşamından yola çıkarak Mısırlı bir sinema yönetmenin yaşamla ve mesleğiyle hesaplaşmasını ele aldı. 1985’te ise Fransız hükümetinin de mali desteğiyle Adieu Bonaparte (“Elveda Bonaparte”) adlı büyük bir tarihsel filmi gerçekleştirdi.

Yusuf Şahin, çok sayıda üretilen müzikli melodramlarla Ortadoğu ülkeleri sineması üzerinde bir egemenlik kurmuş olan Mısır sinemasında yeni bir akımın yaratıcısı olmuştur. Salah Ebu Seif ve Henri Barakat gibi Mısırlı yönetmenlerin yanı sıra toplumsal sorunlara nitelikli bir anlatımla eğilen güçlü yapıtlar vermiş, Mısır toplumunun duyarlılığını etkili bir üslupla perdeye aktarmıştır.

• YAPITLAR (başlıca): Baba Amin, 1950, (“Amin Baba”); İbn el-Nil, 1951, (“Nil’in Oğlu”); Sira fi’l-Vadi, 1954, (“Cehennemi Gök] füzü”); Bab ü’l-Hadid, 1958, (Merkez Garı); en-Nasır Salaheddin, 1963, (“Salahaddin Eyyubî”); el-Arz, 1970, (Toprak); el-Usfur, 1973, (“Serçe”); Avdet Ab-Ibnü’d- Dal, 1976, (“Harika Çocuğun Dönüşü”); Iskindirriya Lih ?, 1978, (Niçin İskenderiye?); Hadduta Masriyya, 1982, (Bellek); Adieu Bonaparte, 1984, (“Elveda Bonaparte”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi