Hippias (Elisli) Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

HİPPİAS [Elisli] (Ykş. İÖ 460-399)

Yunanlı sofist. Değişik konulardaki yazı ve derlemeleriyle kendisinden sonraki filozoflara kaynak sağlamıştır.

PeloDponnes’in Elis kentinde doğdu. Ölüm tarihi kesin değildir. Öteki sofistler gibi dersler vererek geçimini sağlayan Hippias’ın ilgi alanı, trajedi, tarih yapıtları, gökbilim, geometri, aritmetik, müzik, resim, yontu, ahlak gibi konuları kapsar. Ayrıca yurttaşlarının güvenini kazanmış, öteki sitelerle çıkan sorunlarda elçi olarak görevlendirilmiştir. Gerek görevle, gerekse özel olarak Yunanistan’ın birçok yerini dolaşan Hippias, değişik kentlerde ve Olimpiyatlar’da da halka açık konuşmalar yapmıştır.

Hippias’ın değişik konuları içeren yazılarından kendisinden önceki edebiyatla derlemelerden ve Ho-mer üzerine yazdığı yapıttan küçük bölümler kalmıştır. Tarih belgelerinden, bu yapıtların 3.yy’a kadar geldiği ve onlardan yararlanıldığı anlaşılmaktadır. Hippias’la ilgili bilgiler, daha çok Platon’un Büyük Hippias, Küçük Hippias ve Protagoras diyaloglarından edinilmiştir.

Platon, Hippias’m her şeyi bilmek ve her konuyla ilgilenmek eğilimini eleştirmiş; onu, bilgiye ansiklopedik bir yaklaşım getirmekle suçlamıştır. Bununla birlikte Küçük Hippias diyalogunda onu doğruyu savunan, dürüst bir ahlakçı olarak betimler. Bu diyalogdan, Hippias’m ahlak öğretisinde “kendi kendine yeterli olmak”ın önem taşıdığı anlaşılır. Büyük Hippias diyalogunda ise Hippias, Sokrates’in “güzel”i “güzel nesne”den ayırma çabasının karşısına, “varlıktan kaynaklanan sürekli fiziksel nesneler”i koyar. Görüngüleri nitelik ve varlıklarla açıklamaya çalışır. Görüngüsel gerçeklik, onun için gerçekliğin kendisidir. Gerçeklik, somut nesnelerden oluşur; öyle ki bir topluluk için geçerli olan bu topluluğun her bireyi için de geçerlidir.

Hippias, matematiğe de önemli bir katkıda bulunmuştur. Onun bulmuş olduğu kuvadratiks eğrisi, bir açıyı üçe bölmede ve bir çemberi kare haline getirmekte kullanılmıştır.

•    YAPITLAR (başlıca); Fragmente (der.G.Müller), (ö.s.), 1848; Sofisti (der.M.Untersteiner), (ö.s.), 1954; Fragmenta der Vorsokratiker (der.H.Diels ve W.Kranz), (ö.s.), 1961, (“Sokrates Öncesinden Parçalar”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi