Johann Bernhard Merian Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

MERIAN, Jean Bernard (1723-1807)

İsviçreli yazar ve filozof. Seçmecilik’ in öncülerindendir.

Basel’da doğdu, Berlin’de öldü. Önce din öğrenimi gördü, 1740’ta De Autochira (“İntihar Üstüne”) adlı çalışmasıyla doktor sanını aldı. Bütün sınavlarını kazanmasına karşın, üç aday arasında seçim yapma gereği yüzünden, Basel Üniversitesine giremedi. Bir süre Lozan’da kaldıktan sonra, Basel’a dönerek eğitmenlik görevini üstlendi. 1748’de, Berlin Bilimler Akademisi başkanı Maupertius’un aracılığıyla, Berlin’e giderek, Akademi’de felsefe okutmaya başladı. Elli yıl kaldığı Almanya’da değişik görevleri arasında fizik, felsefe, eğitim ve edebiyat alanlarındaki çalışmalarını sürdürdü.

Merian felsefeye Locke, Condillac, Leibniz, Wolff gibi filozofların görüşlerini inceleyerek yaklaşmış, düşüncelerini dizgeleştirmede deney verilerine ağırlık vermiştir. Ona göre filozof doğayı ve insanı anlamaya, açıklamaya çalışan bir tarihçidir. Felsefenin görevi doğa olgularını, insan eylemlerini gözlemle-
mek, elde edeceği kesinleşmiş bilgilere dayanarak, genel ilkeler ve yasaların bilimine ulaşmaktır. İnsan anlığında önsel (apriori) olan ne varsa deneyle ortaya konur.

Merian’a göre metafizik bağımsız bir bilim değildir, kaynağı anlıkla ilgili çözümlemelerden sağlanan düşüncelerdir. Bu nedenle, sorunların açıklanışmda, son sözü söyleyecek bir yeterliliği yoktur. Çünkü deney verileriyle, doğrudan doğruya, bağlantı kurmaya çalışmaz, yalnız kavramlarla yetinir.

Yöntem sorununa özel bir ilgi gösteren Merian için en güvenilir öğreti Seçmecilik’tir. Yalnız doğa olgularının değil, bütün insan sorunlarının çözümünde Seçmecilik’in bir yöntem olarak kullanılması gerekir.

•    YAPITLAR (başlıca): De Autochira, 1740, (“İntihar Üstüne”); Action, autorite et liberte, 1750, (“Eylem, Güç ve Özgürlük”); Du desir, 1760, (“İstek Üstüne”); Le probleme de Molineux, 1779, (“Molineux Sorunu Üstüne”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi