Fadl bin Abbas Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi -Sahabi-

Ebû Abdillâh (Ebû Muhammed) Fazl b. Abbâs b. Abdilmuttalib el-Hâşimîel-Kureşî (ö. 13/634 [?]) Hz. Peygamber’in amcasının oğlu, sahâbî.

Babası Hz. Abbas, annesi Resûl-i Ek­rem’in hanımı Meymûne’nin kız kardeşi Lübâbe bint Hâris’tir. Fazl Hz. Peygamber’le birlikte Mekke’nin fethinde ve Huneyn Gazvesi’nde bulundu. Huneyn gü­nü ordu bozguna uğradığı zaman Resûl-i Ekrem’in etrafından ayrılmayıp onu ko­ruyanlardan biridir. Veda haccında Müzdelife’den Mina’ya kadar Resûlullah’ın devesinin terkisinde gittiği için kendisi­ne “Ridfü Resülillâh” denildi ve o gün­den sonra bu lakapla tanındı. 0 sıralar­da bekâr ve yakışıklı bir delikanlı olan Fazl’ın gözü Veda haccına katılanlar arasındaki bir kıza takıldı. Hz. Peygamber birkaç defa eliyle onun yüzünü başka tarafa çevirerek, “Yeğenim, bu öyle bir gündür ki bu günde gözüne, kulağına ve diline hâkim olanın günahlarını Allah bağışlar” dedi. Fazl, babasının tavsiyesi üzerine Resûl-i Ekrem’den zekât me­murluğu istedi. Zekâtın malın kiri oldu­ğunu, bu sebeple zekât memurluğunu Muhammed ailesine uygun görmediği­ni söyleyen Resûlullah onu Mahmiye b. Cez’in kızı Safiyye ile evlendirdi ve kızın mehrini de kendisi verdi. Fazl’ın bu evli­likten yalnız Ümmü Külsûm adında bir kızı oldu. Ümmü Külsûm önce Hz. Hasan’la evlenmiş, daha sonra ondan ayrı­larak Ebü Mûsâ el-Eşarî ile nikâhlanmıştır. Son hastalığında Hz. Ali ile birlik­te koluna girerek Resûl-i Ekrem’i mes­cide çıkaran Fazl’ın vefatı sırasında onun yanında bulunduğu ve cenazesi yıkanır­ken suyunu döktüğü bilinmektedir.

Hz, Peygamber’in vefatından sonra İslâm ordusuyla birlikte Suriye seferine katılan Fazlın daha sonraki hayatı hak­kında fazla bilgi bulunmamakta, bu se­beple kaynaklar onun nerede ve ne za­man öldüğü hususunda çelişkili bilgiler vermektedir. Bazı kaynaklar Fazl’ın Fi­listin’de Ecnâdeyn Savaşına katıldığını, Hz. Ömer’in halifeliği döneminde 18’de (639) Amvâs veba salgınında Ürdün ci­varında öldüğünü ve Filistin’de Remle şehrindeki eski bir kabristana gömüldü­ğünü ileri sürmekte, bazıları da 13 (634) yılında Hâlid b. Velîd kumandasında ce­reyan eden Mercisuffer Savaşı’nda şehid edildiğini söylemektedir. Buhârî ve İbn Hacer’e göre ise Yermük (veya Yemâme) Savaşı’nda şehid olmuştur. İbn Hibbân onun bu sırada yirmi iki yaşında ol­duğunu kaydetmektedir.

Fazl b. Abbas Hz. Peygamber’den yir­mi dört hadis rivayet etmiş, kendisin­den de kardeşleri Abdullah ile Kuşem, kardeşinin oğlu Abbas b. Ubeydullah, Ebû Hüreyre ve başkaları rivayette bu­lunmuşlardır. Genç yaşta vefat etmesi sebebiyle Abdullah b. Abbas ile Ebû Hü­reyre dışındakilerin rivayetlerinin mürsel olduğu da söylenmektedir. Rivayet­leri Kütüb-i Sitte’üe ve diğer meşhur hadis mecmualarında yer almıştır.

TDV İslâm Ansiklopedisi