Eşref Ruşen Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

EŞREF RUŞEN (1865-1919) Osmanlı deri ve zührevi hastalıklar hekimi. Türkiye’de frengi araştırmalarını başlatan ilk hekimlerdendir.

Bosna’da doğdu, İstanbul’da öldü. Yazar Ruşen Eşref Unaydın’ın (1892-1959) babasıdır. 1871’de ailesiyle birlikte İstanbul’a yerleşti. 1893’te yüzbaşı rütbesiyle Askeri Tıbbiye’yi bitirip, deri ve zührevi hastalıklar alanında uzmanlık öğrenimi için Berlin’e gönderildi. Türkiye’ye döndükten sonra, bir süre Gülhane Askeri Hastanesi’nde Wieting Paşa’nın yardımcısı olarak çalıştı. Daha sonra deri ve zührevi hastalıklar kürsüsüne profesör atandı ve Balkan Savaşı başlayıncaya değin bu görevde kaldı.

Balkan ve I. Dünya Savaşı sırasında çeşitli askeri hastanelerde başhekimlik görevini üstlenen Eşref Ruşen, savaştan sonra Haydarpaşa Hastanesi’nde çalışmaya başladıysa da, erken ölümü nedeniyle bu görevi ancak bir yıl sürdü.

Frengi, belsoğukluğu gibi cinsel ilişki yoluyla bulaşan (zührevi) hastalıklar 19. yy’da, Batı ile ilişkilerin sıklaşmasından sonra Türkiye’nin büyük kentlerinde, özellikle İstanbul’da görülmeye başlamış ve 1854 Kırım, 1876 Osmanlı-Rus Savaşı sonrasında tehlikeli boyutlara ulaşmıştı. Devletin, özel yasalar çıkartarak ve uzmanlık hastaneleri açarak önemle ele aldığı frengi savaşında etkili rol oynayan ilk hekimlerden biri Eşref Ruşen’dir. Almanya’daki öğrenim yıllarından başlayarak bu hastalığın tanı ve tedavi yöntemlerini araştıran, bulgu ve gözlemlerini Frenginin Tecelliyat-t Harikası ve Frengi Atlası adlı kitaplarında derleyen Eşref Ruşen, savaş yıllarında da askeri hastanelerde görev alarak erler arasında yaygın olan frenginin tedavisi ve önlenebilmesi yolunda doğrudan etkili olmuştur.

• YAPITLAR (başlıca): Frenginin Tecelliyat-ı Harikası, (ty),)Frengi Atlası, (ty).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi