Erasmus Bartholin Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

BARTHOLİN, Erasmus (1625-1698)

Danimarkalı fizikçi, matematikçi ve hekim. Işığın çift kırılma özelliğini keşfetmiştir.

13    Ağustos 1625’te Roskilde kentinde doğdu. 4 Kasım 1698’de Kopenhag’da öldü. Kopenhag Üniversitesi’nin tıp ve tanrıbilim profesörlerinden Kaspar Bartholin’in (1585-1629) oğlu, çağının ünlü matematik ve anatomi bilginlerinden Thomas Bartholin’in (1616-1680) kardeşidir. Babası, dişi memelilerde döl-yolunun iki yanında yer alan ve salgısını dölyolu girişine boşaltan “Bartholin bezleri”ni, ağabeysi ise insanda lenf (akkan) sistemini tanımlamıştır. Her üçü de, Berthelsen olan gerçek aile adını hiç kullanmamışlar, Latince Bartholinus ve onun kısaltması olan Bartholin adıyla tanınmışlardır.

1646’dan başlayarak Hollanda, İngiltere, Fransa ve İtalya’da öğrenim gören Bartholin, sağlam bir matematik ve fizik eğitimi almış, eski Yunan fizikçilerinin optik konusundaki yapıtlarını inceleyerek kimilerini Latince’ye çevirmişti. 1654’te İtalya’daki Pado-va Üniversitesi’nden tıp diplomasını altıktan sonra Danimarka’ya döndü ve 1656’da Kopenhag Üniversitesi’nde geometri ve tıp profesörlüğüne getirildi. Bu görevi ölünceye değin sürdürdü, matematik konusunda pek çok yapıt vermesine karşılık, optik alanındaki çalışmalarıyla adını duyurdu.

Bartholin, İzlanda spatı olarak bilinen kalsit kristalinden geçen ışığın ikiye ayrıldığını gözlemlemişti. Çift kırılma adını verdiği bu olayda, kristali döndürünce görüntünün biri sabit kalıyor, öbürü ise kristalle birlikte dönüyordu. Olağan ışın diye adlandırdığı sabit görüntünün, gelen ışınla ve yüzey dikmesiyle aynı düzlemde olduğunu, gelen ışının açısı değiştiğinde, olağan ışın ile yüzey dikmesi arasındaki açının da Snell’in sinüs yasasına uygun olarak değiştiğini saptadı. Gerçekten de, Snell yasasına göre kırma indisleri n1 ve n2 olan iki ayrı ortamdan geçen ışığın yüzey dikmesiyle yaptığı açıların sinüsleri arasındaki

bartholin.PNG” border=”0″ alt=”” width=”118 48″ align=”left” />
‘dir. Olağan dışı ışın diye adlandırılan

öbür görüntü ise, gelen ışınla ve yüzey dikmesiyle aynı düzlemde değildir, dolayısıyla Snell’in sinüs yasasına uymaz. Buradan da, bu iki ışının, birbirine dik iki ayrı düzlemde polarılmış olduğu sonucuna varılır.