DİNİN ÇEŞİTLİ KİŞİSEL VE TOPLUMSAL EĞİLİMLER, İHTİYAÇLAR VE KURUMLARLA OLAN FONKSİYONEL İLİŞKİLERİ

DİNİN ÇEŞİTLİ KİŞİSEL VE TOPLUMSAL EĞİLİMLER,
İHTİYAÇLAR VE KURUMLARLA OLAN  FONKSİYONEL İLİŞKİLERİ

Din ve toplum arasındaki karşılıklı ilişkilerin, etki ve tepkilerin in- C^rcelenmesi çerçevesinde, üzerinde önemle durulması gereken bir konu da dinin çeşitli ferdî ve toplumsal eğilimler, ihtiyaçlar ve kurum- larla olan karşılıklı etkileşiminin (enteraksiyon) incelenmesidir. Esa­sen sosyolojide, P. Sorokin ve özellikle de T. Parsons’un etkisiyle, bir­birine bağlı ve birbirini tamamlayan üç faaliyet alanı ayır- t edilmiştir ki, bunlar “toplum, kültür ve kişilik”tir. Gerçekten de, her beşerî toplumsal eylemin temelinde bu üç faaliyet sistemi yatmakta olup, analitik olarak onları birbirlerinden ayırmak mümkünse de, as­lında hiçbirinin ötekilerden bağımsız olarak varlığı düşünülemez. Ki­şinin toplum tarafından çizilen çevresi demek olan kültür, aynı za­manda toplumsal bünyenin onsuz var olmayacağı bir yapı şartıdır. Kültürsüz bir insan toplumu olamayacağı gibi, toplum kültürünün en önemli veçhelerinden birini de dinî inançlar, normlar, değerler, dü­şünce ve davramşlar oluşturur. Bu bakımdan burada öncelikle din ve kültür ilişkilerini ele almamız yerinde olacaktır.