Sosyoloji
Cumhuriyet Döneminde Süleyman Şah Türbesi’nin Taşınması Sorunu
Yakup Kaya & Görkem Ozan Özalp – Cumhuriyet Döneminde Süleyman Şah Türbesi’nin Taşınması
Sorunu
Sorunu
Süleyman Şah’ın kabri üzerine ilk defa
Sultan II. Abdülhamit devrinde bir türbe inşa edilmiş ve Cumhuriyetin ilk
yıllarından itibaren de türbe bir karakol binası ile tahkim edilerek güvenli
hale getirilmiştir. Süleyman Şah’ın kabrinin bulunduğu türbe ve türbenin
etrafındaki belirli bir toprak parçası, 1921 Ankara Antlaşması’nın 9. maddesine
istinaden yeni Türk devletinin kendi sınırları dışındaki tek toprağı olarak
kabul edilmiştir.
Sultan II. Abdülhamit devrinde bir türbe inşa edilmiş ve Cumhuriyetin ilk
yıllarından itibaren de türbe bir karakol binası ile tahkim edilerek güvenli
hale getirilmiştir. Süleyman Şah’ın kabrinin bulunduğu türbe ve türbenin
etrafındaki belirli bir toprak parçası, 1921 Ankara Antlaşması’nın 9. maddesine
istinaden yeni Türk devletinin kendi sınırları dışındaki tek toprağı olarak
kabul edilmiştir.
Bu toprak parçasının Türkiye’ye ait olduğu
gerçeği daha sonra Ankara Antlaşması esas alınmak kaydıyla Lozan Barış
Antlaşması’nda teyit edilmiş…
gerçeği daha sonra Ankara Antlaşması esas alınmak kaydıyla Lozan Barış
Antlaşması’nda teyit edilmiş…
Türbe ve türbenin etrafındaki belirli bir
toprak parçası birtakım güvenlik gerekçeleriyle üç defa yer değiştirmiştir. İlk
olarak 1939 yılında, daha sonra Suriye Arap Cumhuriyeti’nin Tabka Barajını inşa
etmesi üzerine ikinci defa 1975’te ve nihayet Suriye’deki iç savaş koşullarının
da etkisiyle artan tehdit ve tehlikelere karşı Türk hükümetinin stratejik bir
kararıyla üçüncü defa 2015’te yer değiştirmiştir.
toprak parçası birtakım güvenlik gerekçeleriyle üç defa yer değiştirmiştir. İlk
olarak 1939 yılında, daha sonra Suriye Arap Cumhuriyeti’nin Tabka Barajını inşa
etmesi üzerine ikinci defa 1975’te ve nihayet Suriye’deki iç savaş koşullarının
da etkisiyle artan tehdit ve tehlikelere karşı Türk hükümetinin stratejik bir
kararıyla üçüncü defa 2015’te yer değiştirmiştir.
1-
Süleyman Şah Türbesi’nin Birinci Defa Taşınması
Süleyman Şah Türbesi’nin Birinci Defa Taşınması
1892 yılında Süleyman Şah’ın mezarı üzerine ilk
defa bir türbe inşa edilmiştir.
defa bir türbe inşa edilmiştir.
1938 yılına gelindiğinde Süleyman Şah
Türbesi’nin bulunduğu bölgeye yönelik çeşitli tehditler belirmeye başlamıştır.
Bu meyandaki tehdit unsurları arasında bölgede bulunan bazı Arap aşiretlerinin
Fransızlar tarafından Türkiye’ye karşı kışkırtılması…
Türbesi’nin bulunduğu bölgeye yönelik çeşitli tehditler belirmeye başlamıştır.
Bu meyandaki tehdit unsurları arasında bölgede bulunan bazı Arap aşiretlerinin
Fransızlar tarafından Türkiye’ye karşı kışkırtılması…
Süleyman Şah Türbesi’nin muhafaza
edilebilmesi ve daha modern bir karakol inşası için önce bu bölgede 30 Mayıs
1938 tarihinde bir karakol binası yapılmış ve eski türbenin tamiri imkânsız
hale geldiğinden tarihi önemi ve özelliği ile mütenasip olarak 1939 yılında da
karakolun yanında bir türbe inşa ettirilerek mezar buraya nakledilmiştir.
edilebilmesi ve daha modern bir karakol inşası için önce bu bölgede 30 Mayıs
1938 tarihinde bir karakol binası yapılmış ve eski türbenin tamiri imkânsız
hale geldiğinden tarihi önemi ve özelliği ile mütenasip olarak 1939 yılında da
karakolun yanında bir türbe inşa ettirilerek mezar buraya nakledilmiştir.
2-
Türbenin İkinci Defa Taşınması
Türbenin İkinci Defa Taşınması
Suriye Hükümeti 1966 yılında Fırat nehri
üzerine bir baraj yapmaya karar vermiştir. 1973 yılına gelindiğinde Suriye
Hükümeti, barajın su toplamasıyla beraber Caber Kalesi’nin sular altında kalacağını
ileri sürerek türbenin yerinin değiştirilmesi isteğiyle Türkiye’ye bir nota
vermiştir. Türkiye de Suriye’ye bir nota ile karşılık vermiş ve Keban Barajı’nı
kapatmıştır.
üzerine bir baraj yapmaya karar vermiştir. 1973 yılına gelindiğinde Suriye
Hükümeti, barajın su toplamasıyla beraber Caber Kalesi’nin sular altında kalacağını
ileri sürerek türbenin yerinin değiştirilmesi isteğiyle Türkiye’ye bir nota
vermiştir. Türkiye de Suriye’ye bir nota ile karşılık vermiş ve Keban Barajı’nı
kapatmıştır.
Sonuçta (…) türbenin yine Fırat Nehri üzerinde
bir yarımadayı andıran ve Karakozak Köyü sınırları içerisinde bulunan 10.096
metrekarelik ve Şanlıurfa’ya uzaklığı 30 kilometre olan bölgeye inşa edilmesine
karar vermişlerdi.
bir yarımadayı andıran ve Karakozak Köyü sınırları içerisinde bulunan 10.096
metrekarelik ve Şanlıurfa’ya uzaklığı 30 kilometre olan bölgeye inşa edilmesine
karar vermişlerdi.
Türbe bittikten sonra Süleyman Şah ve iki
askerinin naaşlarının bulunduğu sandukalar 30 Eylül 1975’te yeni yerlerine
taşınmıştır.
askerinin naaşlarının bulunduğu sandukalar 30 Eylül 1975’te yeni yerlerine
taşınmıştır.
3-
Türbenin Üçüncü Defa Taşınması
Türbenin Üçüncü Defa Taşınması
21 Şubat 2015 tarihi akşamında 18.30
sularında başlayan ve 22 Şubat 2015 saat 10.12 sularında son bulan (…) bir
operasyonla Süleyman Şah türbesinin yeri değiştirilmiştir.
sularında başlayan ve 22 Şubat 2015 saat 10.12 sularında son bulan (…) bir
operasyonla Süleyman Şah türbesinin yeri değiştirilmiştir.
Süleyman Şah’ın naaşı ile diğer iki kabir
geçici olarak Suriye’de bulunan Eşme köyü sınırları içinde kalan ve güvenlik
güçlerimizce koruma altına alınan bu bölgeye taşınmıştır. Başarı ile tamamlanan
Şah Fırat Operasyonunda görevli olan kahraman Astsubay Halit Avcı operasyon
sırasında elim bir kaza sonucunda şehit olmuştur.
geçici olarak Suriye’de bulunan Eşme köyü sınırları içinde kalan ve güvenlik
güçlerimizce koruma altına alınan bu bölgeye taşınmıştır. Başarı ile tamamlanan
Şah Fırat Operasyonunda görevli olan kahraman Astsubay Halit Avcı operasyon
sırasında elim bir kaza sonucunda şehit olmuştur.
—
Yakup Kaya & Görkem Ozan Özalp –
Cumhuriyet Döneminde Süleyman Şah Türbesi’nin Taşınması Sorunu
Cumhuriyet Döneminde Süleyman Şah Türbesi’nin Taşınması Sorunu
Turkish Studies, Cilt 10, Sayı 5 (s. 245-266),
2015
2015