Cafer Numeyri Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

NUMEYRİ, Cafer (1930 – 30 Mayıs 2009, Omdurman, Sudan)

Sudanlı asker ve devlet adamı. Askeri bir darbeyle iktidarı ele geçirdikten sonra devlet başkanı olmuştur.

Cafer Muhammed Numeyri 1 Ocak 1930’da Omdurman’da doğdu. Geleneksel İslam öğrenimi gördükten sonra seçkin yönetici tabakanın yetiştirildiği İngiliz tipi Hantoub yatılı okuluna girdi. 1949’da Hartum’daki Askeri Kolej’e girme hakkını kazandı. 1952’de subay oldu.

Cemal Nasır’a duyduğu hayranlıkla 1935’te bazı genç subaylarla Özgür Subaylar Örgütü’nü kuran Numeyri, 1956’da Sudan’ın barışçı bir biçimde bağımsız bir devlet haline gelmesinden bir yıl sonra askeri bir darbe girişimine karıştığı için ordudan atıldı. 1958’de tuğgeneral İbrahim Abbud’un askeri bir darbeyle iktidarı ele geçirmesi üzerine yeniden orduya alındı. Ancak, ülkenin güney bölgesine sürgün olarak gönderildi. 1961’de Hartum’a dönünce Özgür Subaylar Örgütü’nü canlandırarak gizli broşürler yayımlamaya başladı.

Abbud’un güneydeki etnik topluluklara karşı izlediği Araplaştırma siyasetinin uzun yıllar sürecek kanlı bir ayaklanmaya yol açmasından bir süre sonra görevle çeşitli dış ülkelere gönderildi. 1964 sonlarında ülkeye dönüşünde ordu içinde yandaşları arttığından Abbud’u istifaya zorlayarak 1965’te sivil rejime dönülmesinde önemli rol oynadı. Bir süre askeri staj görmek üzere ABD’ye gitti. Dönüşünde siyasi çalışmalarını sürdürdüğünden başkentten uzak yerlerde görevlendirildi. 25 Mayıs 1969’da Hartum’a dönmeyi başararak kansız bir darbeyle iktidarı ele geçirdi. Ülkenin adını Sudan Demokratik Cumhuriyeti olarak değiştirip Devrim Komuta Konseyi başkanı, başkomutan ve savunma bakam olarak ülkenin tek yöneticisi durumuna geldi.

Darbeyi destekleyen değişik güçler arasında bir denge siyaseti izleyerek, Mehdiciler’in başlattığı En-sar hareketinin tehdidine karşı Sudan Komünist Partisi ile işbirliği yaparak bu partinin üç üyesini hükümete aldı. 1970 Mart’mda bu hareketi kanlı bir biçimde bastırdıktan sonra komünistlerle işbirliğine son verdi. Bunun üzerine 19 Temmuz 1971’de solcu subayların beklenmedik bir darbesiyle tutuklandıysa da, kendisine bağlı kalan ordunun ve Mısır ile Libya’ nın açık desteğiyle darbecilere karşı kanlı bir bastırma hareketine girişti.