Edebiyat

Aşık Paşa

Âşık Paşa

Âşık Paşa. Mutasavvıf, şair. 1272’de Kırşehir’de doğdu, aynı yerde 1333’te öldü. Asıl adı Ali olup, öğrenimini Kırşehir’de tamamlamıştır. I.Osman ve Orhan Gazi zamanlarında yaşadı. Paşa lakabı, resmi rütbe değil, babasının ilk evladı olmasından ötürüdür. Âşık Paşa’nın oğlu Elvân Çelebi’ye göre, babası dünya işlerine hiç karışmamış ve kendisini tamamen tasavvufa adamıştır. Bununla birlikte devlet işlerinde de görev alan Aşık Paşa, bir süre Mısır’da elçi olarak bulundu. Mısır dönüşü 1333’te Kırşehir’de vefat etti. Gömülü olduğu, mimari bakımdan bir şaheser olan Aşık Paşa Türbesi Kırşehir’de olup, halk tarafından ziyaret edilmektedir.

Edebi Kişiliği
Âşık Paşa, Orhan Gazi devrinde tanınmıştır. En ünlü eserlerinden ve Türk tasavvuf edebiyatının önemli eserlerinden olan Garibnâme; Mevlana Celaleddin-i Rumi’nin Mesnevi’si gibi aruzun “Failatün Failatün failün” kalıbıyla yazdığı 12 bin beyte yaklaşan en önemli eseri Maarifname, Divan-ı Aşık ve Kitab-ı Aşık adlarıyla da anılır.

Aşık Paşa daha çok Yûnus Emre, Senai, Attar, Mevlana ve Sultan Veled’in etkisinde kalmıştır. Ayrıca, Süleyman Çelebi’ye etkilediğini Mevlid adlı eserde açıkça görmek mümkündür.

Âşık Paşa’nın bunun dışında Fakrnâme,Vasf-ı Hâl, Hikâye, Kimyâ Risâlesi isimli eserleri vardır. Ayrıca
şiirleri de vardır. Risale-i fi Beyani’s-Sema isimli mensur bir eseri ise, Manisa’da Muradiye Kütübhanesinde
bulunmaktadır.

Aşık Paşanın en önemli yanı Türkçe aşkı ile eser vermesidir. Bu yanı ile o Türçecilik şuuru (bilinci) ile ortaya çıkan, Türk dilinin işlenmesi fikrini ileri süren ilk şairlerdendir.

İlgili Makaleler