Afaki Nedir -İslam Fıkhında- Hakkında Bilgi

ÂFÂKÎ
 
İslâm düşüncesi ve fıkıh alanlarında farklı anlamlarda kullanılan bir terim.
 
Afaki Fıkıhta
 
Mîkât sınırları dışında otu­ran kimseler için kullanılan terim. Mîkât ile Harem bölgesi arasında ka­lan Hil bölgesinde oturanlara Hillî, Bustânî  veya   Mîkâtî,   Harem   bölgesinde oturanlara Haremî. Mekkeliler’e de Mekkî denmektedir.Gerek hac veya umre için, gerekse başka bir maksatla Mekke ve Harem bölgesine gitmek isteyen afakîlerin Mîkafta ihrama girmesi Hanefî, Mâlikî ve Hanbelî mezheplerine göre vaciptir. Mekke ve Harem bölgesine ihramsız gi­renler hac veya umre yapmakla mükel­lef olacakları gibi, ihrama girmek için de Mîkât’a dönmeleri gerekir. Şâfiîler’e göre hac veya umre dışında bir mak­satla Harem’e gitmek isteyenler ihra­ma girmek zorunda değildirler. Her­hangi bir sebeple Mîkât sınırları dışı­na çıkan Harem ve Hil bölgesi sakinle­ri, oradan doğrudan doğruya Harem bölgesine gitmek istediklerinde, afa­kîler gibi ihrama girmekle mükelleftir­ler. Hil bölgesi halkı, hac veya umre ni­yeti olmadan bir ihtiyaç için Harem böl­gesine ihramsız girebildiği gibi. Mîkât sınırını geçmedikçe herhangi bir sebep­le Harem dışına çıkan Mekkeliler de ih­ramsız geri dönebilirler. Afakîler de Harem’e gitme niyeti olmadan doğrudan Hil bölgesine geldiklerinde, herhangi bir ihtiyaç için Harem bölgesine girme hususunda Hil sakinleri gibidirler. Afakî­lerin hac veya umre için Mîkâfta ihra­ma girmelerine karşılık, Hil halkı Hil böl­gesinden, Harem halkı ise hac için bu­lundukları yerden, umre içinse Hil böl­gesinden ihrama girerler.

Hac konusunda afakîlerin diğerlerin­den ayrıldıkları öteki belli başlı hususlar da şunlardır:

1- Hacc-ı temettü ve hacc-ı kıran yapmak afakîlere mahsus olup diğerleri yalnız hacc-ı ifrâd yaparlar.

2- Afakîlerden hacc-ı ifrâd ve hacc-ı kıran yapanların kudüm tavafı yapmaları sün­nettir. Mîkât sınırları içinde bulunanlar ile hacc-ı temettü ve umre yapanlar bu tavafı yapmazlar.

3- Afakîlerin veda ta­vafında bulunmaları vaciptir.

4- Afakîle­rin hac süresince nafile tavaf yapmaları, diğerlerinin aksine, Mescid-i Harâm’da nafile namaz kılmalarından efdaldir.