İslam Felsefesi

Afet Nedir -İslam Ahlakında- Hakkında Bilgi

AFET

İslam ahlakı, fıkıh ve hadis alanlarında farklı anlamlarda kullanılan bir terim.

Sözlükte “Belâ, musibet, hastalık, ku­sur, genellikle isabet ettiği şeyi faydalı olmaktan çıkaran durum” gibi mânalara gelir. Kur’ân-ı Kerîm’de bulunmamakla birlikte hadislerde bu anlamlar yanında “Ölüm, bir kabiliyet veya hasletin fayda ve değerini ortadan kaldıran arızî hal” gibi mânalarda da geçmektedir.

Ahlâkta Afet
 
İslâm ahlâkında âfet in­san nefsinin kötü eğilimleri ile dış or­ganların kötü fiil ve hareketleri hakkın­da kullanılmıştır. Riya, kin, kıskançlık gi­bi insan nefsinin kötü eğilimleri ile ya­lan, gıybet gibi kötü sözler ve diğer yan­lış ve haksız fiiller insanın selim fıtratını bozduğu, ahlâkî kemale ulaşmayı en­gellediği ve mutsuzluğa götürdüğü için İslâm ahlâkçıları bunlara çoğunlukla âfât (âfetler), bazan da emraz (hastalıklar) adını vermişlerdir. Daha çok Gazzâirnin İhyaü culûmi’d-dîn ve Kimya’ü’s-sacdde adlı kitaplarına dayanan ve bunlardaki konuları yeniden sistemleştiren sonraki bazı müelliflerin ahlâk ve nasi­hat kitaplarında bu kötülükler, arız ol­dukları meleke veya organlara göre se­kiz bölümde incelenmiştir. Bunların il­ki olan kalbin âfetleri, başta inkâr, şirk ve nifak olmak üzere düşünce ve inanç alanındaki yanlışlıklarla riya. kin, kıs­kançlık gibi duygu alanındaki fenalık­ları ifade eder. İkinci sırada yer alan di­lin âfetleri Gazzâirnin İhyâ’ü ulûmi’d-din’inde yirmi maddede toplanmıştır. Bunlar yalan, gıybet, sövüp sayma gi­bi genellikle ferdin ahlâkî şahsiyetine, toplumun dirlik ve düzenliğine zarar veren, adalet ilkesine, edep kuralları­na aykırı düşen sözlü kötülüklerdir. Ge­ri kalan âfetler grubu ise kulak, göz, el. kann. cinsel organ ve ayaklar ile ilgili ahlâkî kötülükleri ihtiva eder. Son ola­rak, herhangi bir meleke ve organa nisbet edilmeyen, ancak dinin ve ahlâkın kötü saydığı tutum ve davranışlar da “Bedenin bir organa bağlı olmayan âfet­leri” başlığı altında dokuzuncu âfetler kümesi olarak gösterilmiştir. Sıla-i rah­mi terketme. vesvese, insanlar arasın­da ihtilâf ve çekişme, bidat, hurafeler vb. fenalıklar bu kısımda incelenir.

İlgili Makaleler