Abs Kabilesi (Beni Abs) Kimdir, Hakkında Bilgi

Abs (Benî Abs) Adnânîler’den Gatafan’ın büyük kollanndan birini teşkil eden cengâverliğiyle meşhur bir kabile.

Kabileye adını veren Abs’ın nesebi Adnan’a kadar uzanmaktadır. Kabile. Abs’ın Kutay’a ve Varaka adlı iki oğlun­dan çeşitli kollara ayrılarak çoğalmıştır. Yurtlan. Necd bölgesinin doğudan batı­ya uzanan en geniş vadisi olan Vâdirrummân’ın merkezî kısmı idi. Birçok dağ ve tepelerle çevrili bu topraklarda yarı göçebe bir halde hayvancılıkla uğ­raşırlardı. Câhiliye devrinde doğuda Esed kabilesi, batıda Benî Kelb, Hubeyb suyu çevresinde de Benî Esca’ ile kom­şu idiler. 550 yılına doğru Abs kabilesi relsi Züheyr b. Cezîme’nin bütün Gatafan kabileleri ile Hevâzinliler’in relsi ola­rak kabul edilmesi, bu kabilenin İtibarı­nı arttırmıştı. Ancak onların bu üstünlüğü. Âmir b. Sa’saa kabilesinden Hâlid b. Ca’fer’in Züheyr’i öldürmesiyle sona erdi. Abs kabilesi, Câhiliye devrin­de çeşitli kabilelerle yaptığı savaşlarla şöhret bulmuştu. İslâmiyet’in ortaya çıkışına kadar devam eden bg savaşla­rın en önemlisi. Benî Abs ile kardeş ka­bile Zübyân arasında meydana gelmiş­tir. Yevmü Dâhis (trjfclj fjt) denilen bu savaş, bir at yansı sırasında Zübyânlılar’ın dürüst davranmamaları yüzünden çıkmış ve yıllarca devam etmiştir. He­men hemen bütün Gatafan kabileleri­nin kendilerine cephe almasından dola­yı bu savaşların çoğunda mağlûp olan Benî Abs, çeşitli yerlere göç etmek zo­runda kalmıştır.

Kabile mensuplarının Hz. Peygamber’le görüşmeleri ve İslâm dinini kabul etmeleri hakkında iki ayrı rivayet var­dır. Bunların birincisinde. Abs kabilesin­den dokuz kişilik bir heyetin Medine’ye geldiği. Hz. Peygamber’in kendilerine çok iyi davrandığı, onların da müslüman olup Medine’ye yerleştikleri ve ilk muhacirler arasında yer aldıkları haber verilmekte, ayrıca heyette bulunan do­kuz sahâbînin de isimleri sayılmaktadır. İbn Sa’d’ın naklettiği bu haberde Abs heyetinin Medine’ye hangi tarihte gel­diği belirtilmemiştir. Ancak onlardan “İlk muhacirler” şeklinde bahsedilmesi dikkate alınarak hicretin 3. veya 4. yı­lında Medine’ye geldikleri söylenebilir. Yine İbn Sa’d’ın naklettiği İkinci rivayet­te ise. yine tarih zikredilmeksizin. üç kişilik bir Abs heyetinin Medine’ye gel­diği ve Hz. Peygamber’le konuşup bazı endişelerini dile getirdikleri ve Medi­ne’ye hicret etmeyi düşündükleri anla­tılmaktadır ki bu hadiseden onların Medine’ye geldiklerinde müslüman ol­dukları anlaşılmaktadır. Ayrıca Taberî de hicrî 10. yılda başka bir Abs heyeti­nin Medine’ye geldiğini kaydeder.

Kabile mensupları, aralarında Hâlid b. Sinan gibi tevhid akîdesine inanan ve Hz. Peygamber’in bi’set’ini haber ve­ren bir şahsiyetin bulunmasından dola­yı iftihar ederierdi. Peygamber’in de heyettekilere Hâlid b. Sinan’ı sorduğu ve onun hakkında, “Hâlid, kavminin kaybettiği bir nebî (haberci)dir” buyur­duğu rivayet edilmektedir. Hz. Peygam­ber’in vefatından sonra Benî Abs’ın bir kısmının irtidad edip yalancı peygam­ber Tuleyha el-Esedi’ye tâbi oldukları, ancak daha sonra tekrar İslâm dinini kabul ederek Suriye ve İrak bölgelerin­deki fetihlere katıldıkları bilinmektedir. Fetihlerden sonra bir kısmı Medâin ve Kûfe’ye. Amr b. Âs ile Mısır’ın fethine katılanlar ise Fustat ve Bilbîs şehrine yerleştiler. Bazıları da Kuzey Afrika fe­tihlerine katılıp Mağrib’i yurt edindiler. Abdülmelik b. Mervân’ın Vellâde adlı zevcesi bu kabileye mensuptur. Bundan dolayı Benî Abs, Abdülmelik ile iki oğlu Velîd ve Süleyman’ın halifelikleri zama­nında rahat bir hayat sürdüler.

Gatafan kabilesinin bu kolundan baş­ka Esed, Hanîfe, Hevâzin b. Eşlem, Amr b. Kays, Aylan ve Ak kabilelerinin kollan arasında da aynı adı taşıyan birçok ka­bile vardır.

Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi