Abidin Paşa (1843-1906) Şair, Mesnevi tercümesiyle tanınan devlet adamı.
Arnavutluk ileri gelenlerinden Prevezeli Ahmed Dino Beyin oğlu olarak Preveze’de doğdu. Memleketinde iyi bir tahsil gördükten sonra İstanbul’a giderek devlet hizmetine girdi. Daha sonra sırasıyla Preveze mutasarrıf muavinliği, merkez kaymakamlığı ve mutasarrıf vekilliği görevlerinde bulundu. İzmir Hukuk Temyiz Meclisi relsliği ve yeni kurulmuş olan Hukuk Komisyonu başkanlığı yaptı. Bu komisyonun kısa bir müddet sonra ilga edilmesi üzerine Sofya mutasarrıflığına tayin edildiyse de oraya gidemeden Erbaa. Tekfurdağı ve Varna mutasarrıflıklarıyla görevlendirildi. Bir süre İstanbul borsa komiserliği yaptı; Babıâli’de kurulan birçok komisyonda görev aldı. II. Abdülhamid’in emriyle iki dereceli mebus seçimleriyle ilgili nizamname taslağını hazırladı. Osmanlı-Rus harbi sırasında borsa komiserliği görevine ek olarak Yanya’da kurulan komisyon başkanlığına atandı; ayrıca Yenişehir mutasarrıflığı da kendisine verildi. Doğu ıslahat hareketleri için Diyarbekir’e gönderildi. Daha sonra Rumeli beylerbeyi unvanıyla Sivas, altı ay sonra da Selanik valiliğine tayin edildi. 1880’de üç ay Hariciye nazırlığı yaptı. Bunu, Mecîdî nişanı verilerek gönderildiği Adana valiliği takip etti. Dört yıldan fazla bir süre bu görevde kalan Âbidin Paşa. tekrar Sivas valisi (1884) ve bir sene sonra da Ankara valisi oldu. Son olarak Cezâyir-i Bahr-i Sefîd (Akdeniz adaları) valiliği yaptı. Buradan emekli olunca İstanbul’a döndü; ancak ardından Yemen ıslahatı için kurulan komisyona tayin edildi. Abidin Paşa bu görevde iken vefat etti. İstanbul Merkezefendi Dergâhı postnişini Nûreddin Efendi’ye intisap eden Âbidin Paşa’nın mezarı Fatih Türbesi avlusundadır.
Arapça. Farsça, Arnavutça, Fransızca ve Yunanca bilen Abidin Paşa, bu dillerin edebiyatlarını da gayet iyi kavramıştı. Yunanca yazı ve şiirleri İstanbul’da Neogoîos adlı gazetede uzun süre yayınlanmıştır.
Eserleri
1- Tercüme ve Şerh-i Mesnevî-i Şerif. Âbidin Paşa’nın şöhretini borçlu olduğu bu eser, Mevlânâ’nın Mesnevi’sinin tercümesi ve ilk cildinin şerhidir. Mesnevi tercümeleri arasında önemli bir yeri olan eser altı cilttir.
2- Tercüme ve Şerh-i Kasîde-i Bürde. İmam Bûsîrrnin meşhur kasidesinin tercüme ve şerhidir. Eserin tıpkıbasımı ve sadeleştirilmiş metni Ömer Faruk Harman tarafından yayımlanmıştır.
3- Âlem-i İslâmiyyet. Müdâfaa adıyla neşredilen kırk sayfalık bu küçük eser, Mısır’da bir papaz tarafından neşredilen bir risaleye reddiyedir.
4- Meâlî-i İslâm. İslâmiyet’in üstünlüklerini anlatan bu kitap, “Hikmet” başlıklı küçük pasajlardan meydana gelmiştir.
Diyanet İslam Ansiklopedisi