Wilhelm Wien Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

WIEN, Wilhelm (1864-1928)

Alman, fizikçi. Kendi adıyla anılan ışıma yasalarını bulmuştur.

13 Ocak 1864’te Doğu Prusya’daki Gaffken’de (bugün SSCB’de Primorsk) doğdu, 30 Ağustos 1928’de Münih’te öldü. 1882’de girdiği ve Helmholtz’un öğrencisi olduğu Berlin Üniversitesi’nden 1886’da doktora derecesini alıp, 1890’da Physkalischetechnische Reichsansalt Araştırma Ens-titüsü’nde Helmholtz’un asistanlığını üstlendi.

1896’da Aachen’daki Technische Hochschule’de öğretim üyeliğine, dört yıl sonra da Würzburg Üniversi-tesi’nde fizik profesörlüğüne getirildi. 1920’de aynı görevle Münih Üniversitesi’ne geçen ve 1925-1926 yıllarında bu üniversitenin rektörlüğünü yüklenen Wien, ısıma yasasına ilişkin çalışmalarıyla 1911 Nobel Fizik Ödülü’nü aldı.

Wien, ışınıa konusundaki araştırmalarına 1890’da başladı. Üzerine düşen tüm ışınları yutan siyah cismin ışımasında salınan toplam enerjinin, cismin sıcaklığının dördüncü kuvvetiyle orantılı olduğu birkaç yıl önce Stefan ve Boltzmann tarafından belirlenmişti. Wien, ışıyan cismin saldığı enerjinin belirli bir dalga-boyu için en büyük değerde olduğunu ve enerjinin en büyük olduğu bu dalgaboyu değerinin cismin mutlak sıcaklığıyla ters orantılı olduğunu ortaya koydu. “Wien yer değiştirme yasası” adıyla anılan ve sonradan başka araştırmacılar tarafından deneysel olarak doğrulanan bu yasa, ısıtılan bir cismin sıcaklığı yükseldikçe saldığı ışıktaki egemen rengin tayfın kırmızı ucundan mavi ucuna doğru kaymasını nicel olarak verir. Wien’in, ışıyan cismin saldığı toplam enerjinin dalgaboyuna göre dağılımını belirleyen ve “Wien ışıma yasası” olarak bilinen yasası ise, yalnız kısa dalgaboyları için doğru sonuç veriyor, uzun dalgaboylarında geçerliğini yitiriyordu. Planck, Wien ışıma yasası ile Rayleigh’ın yalnızca uzun dalgaboyla-rında geçerli olan ışıma yasasından yararlanarak, kendi ışıma yasasını ve bu yasaya getirdiği kuramsal açıklamayla da fizikte devrim yaratan kuvantum kuramını 1900’de ortaya koydu. Wien ayrıca hidrodinamik alanında, katot ışınları ve X ışınları üzerinde araştırmalar yapmış, kanal ışınlarını oluşturan iyonların elektrik yüklerini, kütlelerini ve hızlarını deneysel olarak belirlemiştir.

• YAPITLAR (başlıca) :Aus dem Leben und V/erken eines Physikers (otobiyografi, ö.s.), K. Wien (der.), 1930, (“Bir Fizikçinin Yaşamından ve Yapıtlarından”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi