Tarihi Şahsiyetler

IV. Mehmed -Avcı- Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

Mehmed IV (ö. 1104/1693) Osmanlı padişahı (1648-1687).

30 Ramazan 1051 (2 Ocak 1642) tari­hinde İstanbul’da doğdu. Babası Sultan İbrahim, annesi Hatice Turhan Sultan’-dır. Ava olan tutkusundan dolayı “Avcı” lakabıyla anılır. Çocukluğunu sarayda ge­leneksel ortam içinde geçirdi. Bu sırada Şâmî Yûsuf ve Şâmî Hüseyin efendiler ta­rafından eğitildi. Babasının dengesiz davranışlarının sürmesi üzerine büyükannesi Kösem Sultan’ın, devlet adamlarının ve yeniçerile­rin muvafakatiyle 18 Receb 1058’de (8 Ağustos 1648) yedi yaşında iken Osmanlı tahtına çıkarıldı. Kısa kesilen, sadece şeyhülislâmın, sadrazamın ve vezirlerin ka­tıldığı biat töreninin ardından büyük an­nesiyle bostancı basıya teslim edildi. Bir hafta sonra kılıç alayı töreni yapıldı ve Eyüp Sultan Camii’nde Şeyhülislâm Hoca Abdürrahim Efendi’den kılıç kuşandı. Cü­lus bahşişi meselesi, başta Cinci Hoca olmak üzere Sultan İbrahim döneminin zengin ve nüfuzlu kişilerinden zorla alı­nan paralarla halledildi.

Saltanatının ilk günlerinde, taraftarla­rının kendisini tekrar tahta çıkarma gi­rişimleri üzerine babası Sultan İbrahim devlet ricalinin ve yeniçerilerin ittifakıyla öldürüldü. Yaşının küçüklüğü dolayısıyla hükümdarlığının ilk sekiz yılında iktidar büyük annesi, annesi ve bunların taraf­tarları arasında paylaşıldı; ülke karışıklık­lar içinde kaldı. Ocak ağalarına dayanan Kösem Sultan ile Sofu Mehmed Paşa ara­sındaki rekabet, sipahi ulufelerinin geciktirilmesi, yedi yılda bir yapılan çıkma­ların gecikmesi ve Yeniçeri Ocağı’nın nü­fuzunun artması gibi sebepler yüzünden 7 Şevval 1058’de (25 Ekim 1648) Sultan Ahmed Camii Vak’ası çıktı. Atmeydanı’n-da toplanan ve Sultan İbrahim’in katlini protesto eden sipahilerle iç oğlanlarının isyanları, yeniçeriler üzerinde büyük nü­fuzu bulunan Kara Murad Ağa ve Koca Muslihuddin Ağa’nın çabalarıyla bastırıl­dı. Ancak bu defa da devlet yeniçeri ağa­larının kontrolüne girmişti. Adı geçen ağalar dışında Bektaş, Kara Çavuş gibi ocak ağalarının nüfuzları iyice arttı. Kö­sem Sultan’la iş birliği halinde olan ocak ağalan, Osmanlı donanmasının Foça’da Venedik filosuna yenilmesini bahane ede­rek Sadrazam Sofu Mehmed Paşa’yı or­tadan kaldırdılar. Böylece Kösem Sultan önemli bir rakibinden kurtulmuş oldu. Büyük validenin tavsiyesi ve Müneccimbaşı Hüseyin Efendi’nin telkiniyle Kara Murad Ağa (Paşa) vezîriâzamlığa geti­rildi.

İlgili Makaleler