Victor Goldschmidt Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

GOLDSCHMİDT, Victor Moritz (1888-1947)

İsviçre asıllı Norveçli kimyacı ve yerbilimci. Elementlerin temel kimyasal özelliklerinden yararlanarak madenlerin incelenmesine yönelik çalışmaların öncüsüdür.

27    Ocak 1888’de – Zürih’te doğdu, 20 Mart 1947’de Oslo’da öldü. Ailesiyle birlikte Norveç uyruğuna geçtiği 1905 yılında, bugünkü adı Oslo Üniversitesi olan Kristiania Üniversitesi’nde kimya, maden ve yerbilimi öğrenimine başladı. 1911’de doktora derecesini aldı. 1914’te profesör oldu ve Oslo Üniversitesi’nin mineralbilimi enstitüsünün başkanlığını üstlendi. 1929’da Almanya’ya giderek Göttingen Üniversitesi’nde çalışmaya başladı. Naziler’in yönetimi ele geçirmesinden sonra giderek artan Yahudi düşmanlığı Goldschmidt’in 1935’te Oslo’ya dönmesine neden oldu. 1940’ta Almanya’nın Norveç’i işgal etmesinin ardından birkaç kez tutuklandı ve toplama kampına yollandı. 1942’de önce İsveç’e, oradan da İngiltere’ye geçmeyi başardı. İngiltere’de Aberdeen’ deki Macaluay Enstitüsü ve Rothamsted’teki araştırma istasyonunda çalışarak geçirdiği savaş yıllarının ardından, 1947’de Oslo’ya döndü ve aynı yıl içinde kanserden öldü.

Goldschmidt, yerbilimi çalışmalarının klasikleri arasında yer alan doktora tezinde yer kabuğunda magmanın sıcaklığı ve çıkardığı gazların etkisiyle oluşan başkalaşımları inceledi. Daha sonra aynı konudaki araştırmalarını Kuzey Norveç’ten toplanmış örnekler üzerinde de sürdürerek, kayalarda bir arada ve değişmeyen bir denge içinde varolabilen kristal faz sayısının en yüksek değerinin bileşen sayısına eşit olduğunu saptadı. Norveç’in yeraltı kaynaklarını araştıran bir kurulda görevlendirildiği 1910’ların sonunda kimyasal türlerin doğadaki dağılımını düzenleyen etkenleri araştırdı. O günler için yeni bir teknik olan X ışınlarından da yararlanarak yürüttüğü araştırmalar sonunda 75 elementin oluşturduğu 200 bileşiğin kristal yapılarını ve kristallerin sertliğiyle iyon yükleri ve atomlararası uzaklıklar arasındaki ilişkileri ortaya çıkardı.

Göttingen’deki çalışmaları sırasında elementlerin yükleri, boyutları ve iyonlarının polarlaşabilme yetenekleri temel alınarak gruplara ayrılmasına dayanan bir Yer modeli geliştirmeyi başaran Goldschmidt, yerkimyası yardımıyla çevreyi anlama ve açıklama çalışmalarının öncülerinden biri olmuştur.

•    YAPITLAR (başlıca): Geochemistry, 1954, (ö.s.), (“Yer-kimyası”) (der.), A.Muir.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi