Tarihi Şahsiyetler

V. Muhammed (Fas kralı) Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

Muhammed V Fas sultanı ve kralı (1927-1953, 1955-1961).

10 Ağustos 1909’da Fas şehrinde doğ­du. Fas’ta hüküm süren Alevî (Filâlî) hane­danının on dokuzuncu sultanı Meviây Yû­suf’un oğludur. Kendisine III. Muhammed denilmesi gerekirken Fas’ta hüküm süren Merîni ve Sa’dî hanedanlarında aynı adı taşıyan iki sultan daha bulunduğundan onlardan ayırt edilebilmesi için V. Muham­med olarak tanınmıştır. Meviây Yûsuf, bü­yük oğlu İdrîs ile diğer oğlu Hasan’ı veli­aht ve halef tayin ettiğinden ileride sul­tanlığı zayıf bir ihtimal olan Muhammed çocukluğunu Miknâsve Fas şehirlerindeki saraylarda gözetim altında geçirdi. Tem­muz 1926’da babası ve ağabeyleriyle bir­likte Fransız sömürge valisi Mareşal Lyau-tey eşliğinde Fransa seyahatine katıldı.

Mevlây Yûsuf’un âni ölümü üzerine Fransızlar genç ve tecrübesiz Muhammed’in tahta çıkmasını sağladılar. [18 Ka­sım 1927]Henüz on sekiz yaşındaki Mu­hammed, ülkeyi himaye adı altında sömürgeleştiren Fransa’nın tahta geçirdi­ği ilk sultan oldu. Fransızlar, V. Muhammed’in sultanlığının ilk dönemlerinde ül­kede işgale direnen güçleri bertaraf et­mekte zorlanmadılar. 1936’da millî dire­niş köklü temellere dayanmakla birlikte ertesi yıl ayrılık baş gösterdi. AHâl el-Fâsî el-Hizbü’l-vatanî. Muhammed Hasan el-Vezzânî el-Hareketü’l-kavmiyye’yi kurarak sömürge idaresiyle mücadeleye giriştiler. Bu hareketler i 8 Mart 1937 tarihinde ya­saklandı; Vezzânî Sahrâ’ya, Allâl el-Fâsî de Gabon’a sürgüne gönderildi.

V. Muhammed, Fransa’nın 1934-1943 yılları arasında Fas’taki sömürge valisi Nogues ile dostluk kurdu. II. Dünya Sa­vaşı esnasında müttefik ülkelerin Dârülbeyzâ’da (Kazablanka) düzenlediği konfe­rans sırasında Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Franklin D. Roosevelt ile görüş­tü ve bu tarihten itibaren Amerikalılar nezdindeki diplomatik girişimlerini sür­dürdü.

İlgili Makaleler