Sergey Nechayev Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

NEÇAYEV, Sergey Gannadiyeviç (1847-1882)

Rus eylem adamı. Kurduğu örgütle Narodnik hareketin terör yöntemleri uygulayan anarşist kanadını temsil etmiştir.

2 Ekim 1847’de Ivanovo’da doğdu, 3 Aralık 1882’de St.Petersburg’da (bugün Leningrad) öldü. Bir işçinin oğludur. 1866’da St.Petersburg’da öğretmenlik sınavını kazanarak Sergii Kilise Okulu’nda öğretmenliğe başladı. Derslere dinleyici olarak katıldığı St.Petersburg Üniversitesi’nde, Narodnizm’in (Rus Halkçılığı) temsilcilerinden Pyotr Tkaçev ile, radikal bir azınlık grubunun önderi olarak öğrenci hareketlerine katıldı. Yazılmasına katkıda bulunduğu bir devrimci eylem programı, öğrenci hareketinin hedefi olarak 1870 ilkbaharında bir toplumsal devrimi öngörmekte, gizli devrimci örgütün, örgütlenme ve çalışma ilkelerini belirlemekteydi. Devrimin ancak var olan yönetim kadrolarının tümüyle yok edilmesiyle gerçekleşebileceğini ileri süren programın, “amaç her aracı haklı kılar” temel sloganı, Neçayev’in tüm devrimci etkinliğini yönlendirmiştir.

1869’da Cenevre’ye giderek, Bakunin ile yakın ilişki içine girdi ve Bakunin’in anarşist düşüncelerinden etkilenerek propaganda kampanyalarına katıldı. Moskova’ya dönünce, kendisini, Dünya Devrimci Birliği adlı bir örgütün Rusya temsilcisi olarak tanıttı ve Narodnaya Rasprava (Halkın Adaleti) adlı bir yayın çıkardı. Anarşist düşünceleri yaymaya çalışan gizli bir örgütün aslında var olmayan komitesi adına davranarak, tümüyle denetim altında tuttuğu birçok küçük grup örgütledi. İhanetle suçladığı bir örgüt üyesinin öldürülmesi olayına katıldıktan sonra İsviçre’ye gitti. Burada, Ogarev ile, daha önce Narodnizm’ in kurucularından Herzen’in yayımlamış olduğu ve 1867’de kapanan Kolokol’un (Çan) altı sayısını yayımladı. 1872’de Zürich’te yakalanan Neçayev, İsviçre yetkilileri tarafından Rusya’ya iade edildi ve karıştığı öldürme olayı nedeniyle 20 yıl hapse mahkûm edilerek, Petro Pavlosk Kalesi’nin zindanına gönderildi ve orada öldü.

Neçayev yurt dışındayken, Temmuz 1871’de Narodnaya Rasprava üyelerinin yargılandığı duruşma Rusya’da ilk toplu siyasal dava olarak bilinmektedir. Neçayev’in kendisini daha önceleri I.Enternasyonal temsilcisi olarak tanıtması nedeniyle, bu davada Enternasyonal de yargılanmaya çalışılmış, duruşma tutanaklarının yayımlanmasından sonra, Enternasyonal admın istismar edildiği gerekçesiyle, 1872 La Haye Kongresi’nde Bakuninciler Enternasyonal’den çıkarılmışlardır. Bu duruşmadan kısa bir süre sonra da Neçayev’in yakalanması ile, örgütü dağılmış, son yıllarında, Narodnaya Volya (Halkın İradesi) Partisi’ nin yürütme komitesi ile ilişkiye geçerek Narodnik hareketle ilişkisini sürdürmüştür.

Neçayev öldükten sonra yöntemleri “Neçayevşi-na” olarak adlandırılmış, bu yöntemler nedeniyle kuramsal ilkesizlik, kışkırtıcılık ve komploculukla suçlanmıştır. Dostoyevski aynı zamanda bir nihilist olan Neçayev’i Besi (Ecinniler) romanındaki Pyotr Vekhovenski karakteri için model olarak kullanmıştır.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi