Roman Ingarden Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

Ingarden estetik ve varlıkbilim sorunlarının açıklanışında, Husserl’in geliştirdiği görüngübilim yöntemini, onun ileri sürdüğü düşünce ilkelerini temel olarak almış; Husserl’in görüngübilimini daha dizgisel, daha düzenli ve kavranır duruma getirmeye çalışmış; görüngübilim ve Varoluşçuluk gibi akımların birbiriyle olan ilişkisini araştırmış; Husserl, Hei-degger ve Sartre’ın kimi sorunların çözümünde birbirine yaklaştığını ileri sürmüştür. Ona göre varlıkbi-lim, varoluş olanağı bulunan değişik nesneleri, açıklamak için kavramsal araçları tanımlar ve belirler. Ingarden daha sonra estetikle varlıkbilim arasındaki bağlantıyı kuran öğeleri ele almış, belli sanat kategorilerindeki varlık katlarının yapısını, yazın ve müzikle ilgili yapıtların niteliksel düzenini, birleştirici bir bütünlük içinde açıklamaya çalışmıştır. Onun düşünce dizgesinde bütün sanat ürünleri belli ve salt bir amaca dayalı somut varlıklardır. Bu ürünler, kendi özel biçimleri içinde, başarıyla düzenlenmiş, örneklendirilmiş gerçek bir nesne ya da süreçtir. Onların varlık nedeni, onları yaratan sanatçının bilinç eyleminde bulunur ve gözlemcinin estetikle ilgili yaşantısında somutlaşır, estetik bakımından değerli nesneler olarak kavranır. Bu sanat ürünleri, kendi oluş biçimlerine, varlık yapılarına göre öbür somut nesnelerden ayrılır.    i

Ingarden, özellikle yazın alanında, bir yapıtın estetik bakımından değerinin anlaşılması, açıklanması için dört varlık temeline (stratum) dayanan bir yöntem ileri sürmüştür. Bunları görme ve işitme ile ilgili; sözcüklerin ve tümcelerin anlamlarının bulunduğu; betimlenen varlıkların oluşturduğu; varlıkların belirtilerinin, yani görünüş alanına çıkış biçimlerinin yer aldığı varlık temelleri olarak belirtmiştir.

• YAPITLAR (başlıca): Das Literarische Kunstsverk, 1931, (“Yazınsal Sanat Yapıtı”); Der Streit um die Existenz der Welt, 1947, (“Evrenin Varoluşu Konusunda Tartışma”); Studien zur Aesthetik, 2 cilt, 1957, (“Estetik Konusunda Çakşmalar”); Untersuchungen zur Ontologie der Kunst, 1961, (“Sanat Varlıkbilimi Konusunda Araştırmalar”); Time and Modes of Being, 1963, (“Oluşun Zaman ve Biçimi”); Vom Erkennen das literarischen Kunstvıerks, 1968, (“Yazınsal Sanat Yapıtının Anlaşılması”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi