Robert S. Mulliken Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

MULLIKEN, Robert Sanderson (1896 – 31 Ekim 1986)

ABD’li fiziksel kimyacı. Kimyasal bağlara ve moleküllerin elektron yörüngelerine ilişkin çalışmalarıyla tanınır.

7 Haziran 1896’da Massachusetts Eyaleti’nin Newburyport kentinde doğdu. Cambridge’deki Massachusetts Institute of Technology’de başladığı fizik ve kimya öğrenimini 1917’de Chicago Üniversitesi’n-de tamamladı. I. Dünya Savaşı sırasında ABD ordusu için kimyasal silahların geliştirilmesine ilişkin çalışmalara katıldı. 1921’de Chicago Üniversitesi’nden doktora derecesini aldıktan sonra, dört yıl kadar Chicago ve Harvard üniversitelerinde araştırmalar yaptı, 1926-1928 arası da New York Üniversitesi’nde ders verdi. 1928’de Chicago Üniversitesi’ne geçti ve 1931’de fizik, 1961’de kimya profesörlüğüne yükseltildi. II. Dünya Savaşı sırasında, atom bombası yapımı çalışmalarının bir parçası olan Plütonyum Projesi’nde görev aldı; 1955’te ABD’nin Londra Büyükelçiliği’nde bilim ateşeliğine atandı. Chicago Üniversitesi’nde halen (1985) sürdürmekte olduğu öğretim görevine ek olarak, 1965’ten 1972’ye değin Florida Devlet Üniversitesi’ne bağlı Moleküler Biyofizik Enstitüsü’nde araştırma profesörü olarak bulunan, ayrıca birçok üniversitede konuk profesör olarak ders veren Mulliken, ABD Ulusal Bilimler Akademisi’nin ve 1967’de Londra’daki Royal Society’nin üyeliğine seçilmiş, 1966’da Nobel Kimya Ödülü’nü almıştır.

Önceleri izotopların ayrışmasını inceleyen Mulliken, 1925’ten sonra çalışmalarını, iki ve çok atomlu moleküllerin elektron tayfı ve elektron yapısı ile değerlik kuramı üzerinde yoğunlaştırdı. Aynı elementin ya da eş elektronegatiflikteki ayrı elementlerin atomlarından oluşan simetrik iki atomlu moleküller üzerinde başlattığı araştırmaları sırasında, bu moleküllerdeki elektron yörünge dizilişinin, molekülü oluşturan atomların yörünge yapılanmalarından farklı olduğunu saptadı. Çalışmasını çok atomlu molekülleri de kapsayacak biçimde genişleterek, moleküllerin oluşması sırasında atomların başlangıçtaki yörünge yerleşiminde değişiklik olduğunu ve iki ya da çok atomlu yeni çekirdeği saran yeni bir elektron yörünge yerleşiminin ortaya çıktığını buldu. Böylece, atomlardaki elektron yörünge düzeninin statik olduğu yolundaki yaygın görüşe son veren Muliiken, bu bulgularından yola çıkarak, moleküllerin enerji düzeyleri ile elektron yörünge yapılarına ilişkin bir de kuvantum mekanik kuramı geliştirmiştir.

•    YAPITLAR (başlıca): Molecular Complexes, (W.B. Per-son ile) 1969, (“Moleküler Bileşikler”); Diatomic Mole-cules (W.C.Ermler ile), 1977, (“İki Atomlu Moleküller”); Polyatomic Molecules (W.C.Ermler ile), 1981, (“Çok Atomlu Moleküller”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi