Perikles Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

PERİKLES (İÖ 495-429)

Atinalı devlet adamı. Geniş bir demokrasi uygulayarak Atina’yı gücünün doruğuna çıkarmıştır.

Atina’da doğdu, aynı kentte öldü. Yunan-Pers Savaşları’nm ünlü amirallerinden Ksanthippos ile demokratik anayasal reformlar yapmış olan Kleisthenes’in yeğeni Agariste’nin oğludur. Perikles’in çocukluk ve gençlik yılları Atina’nın, Yunan kent devletlerinin önderi durumuna geldiği bir döneme rastladı. Demokratik geleneklere bağlı aristokratik bir çevreden gelen Perikles’in öğretmenleri arasında, evrendeki uyumun yansıması olarak çoğulculuğu savunan Anaksagoras, uzay, zaman ve hareket üzerine görüşleri sonradan Leukippos’un atom kuramına yol açan Elealı Zenon ve demokratik ilkelerin kararlı bir savunucusu olan müzisyen Damon bulunmaktaydı.

Persler’in kesin bir yenilgiye uğratıldığı IÖ 465’te Atina bir yol ayrımına gelmişti. Sorun kent devletlerinin önderliğini sürdürüp savaşı daha da ileriye götürme ya da savaşı ikinci plana itip rakip İsparta’ya saldırma noktasında düğümlenmekteydi. Bu çizgiler iç siyasette elinde büyük yetkiler toplamış olan Areopagos Konseyi’nin konumunu sürdürme ve Beşyüzler Meclisi’ne işlerlik kazandırıp demokrasiye dönme tutumlarıyla çakışmaktaydı. Kolonilerinde Atina’ya yer vermeyi reddeden güçlü kent devletlerinden Thasos’a karşı savaşın başlamasıyla ikinci çizgi ağırlık kazanınca, Perikles Halk Partisi diye bilinen demokrasi yanlılarının önderi yaşlı Ephialtes ile işbirliği yaptı. Halk mahkemelerinde Areopagos Konseyi üyelerine karşı bir dizi saldırıya girişti. Muhafazakâr kesiminönderi durumunda olanKimon’ a karşı bir yolsuzluk iddiasını kaybetmesine karşın, birçok davada başarılı olarak siyasi çevrelerde sivrildi. İÖ 462’de Ephialtes ile birlikte komutanlığa seçildi. İsparta’nın Helot kölelerinin ayaklanmasına karşı Atina’dan yardım istemesi, karşıt partilerin yeni bir güç denemesine girmesi için fırsat yarattı. Kimon’un çabalarıyla meclis yardım göndermeyi kararlaştırdı. Ancak Ephialtes ve Perikles bir süre sonra mecliste çoğunluğu yanlarına çekerek Areopagos Konseyi’nin yetkilerini daha demokratik bir yapıya sahip olan Beşyüzler Meclisi’ne ve halk mahkemelerine devretmeyi başardılar. Yeni demokrat önderleri izleyen halk İÖ 461 baharında ordusu İsparta tarafından geri çevrilen Kimon’u sürgüne gönderdi. Ephialtes’in birkaç ay sonra suikaste uğramasıyla genç yaşta Halk Partisi’nin önderliğine yükselen Perikles, önerdiği yasalarla Areopagos’un bütün yetkilerinin elinden alınmasını sağladı. Yurttaşların sahip oldukları mülkiyete göre siyasi haklardan yararlanması uygulamasına son verip, devlet görevlilerinin ayrım yapılmaksızın seçimle belirlenmesi ilkesini getirdi. Görevlilere hizmetleri karşılığında ücret verilmesi sistemini başlattı. İÖ 451’de Atina yurttaşı olmak için hem baba, hem anne tarafından Atinalı olma koşulunu öngören yasayı kabul ettirdi.