Moiz Çombe Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

ÇOMBE, Moiz Kapenda (1919-1969)

Kongolu siyaset adamı. Katanga cumhurbaşkanlığı ve Kongo başbakanlığı yapmıştır.

10 Kasım 1919’da Katanga Eyaleti’nin Sandoa kentinde doğdu, 29 Haziran 1969’da Cezayir’de öldü. Belçika Kongosu’ndaki Metodist Misyonerler Oku-lu’nda öğrenim gördü. 1951’de zengin bir işadamı ve Lunda kabilesinin önde gelen kişilerinden olan babasının ölümü üzerine, onun Elisabethville’deki (şimdiki Lumumbaşi) işlerinin yönetimini üstlendi. Uç kez iflas ettikten sonra iş yaşamım terkederek siyasete atıldı. Kentteki Afrika Ticaret Odası’nın başkam olan Çombe, 1951-1953 arasında az sayıda Kongolu ile birlikte Katanga Eyalet Meclisi’nde görev aldı. 1960’ta Gassomel adındaki Lunda Kabile Birliği’ne başkan seçildi. 1959’da hem bu örgüt, hem de Union Miniere du Haut Katanga (Yukarı Katanga Maden Birliği) adındaki Belçika maden tekeli tarafından desteklenen Katanga Örgütler Konfederasyonu (Conakat)’ adında bir parti kurdu ve partinin başkanı oldu.

Çombe’nin yönettiği Conakat öncelikle, zengin bakır madenlerine sahip Katanga’nm Kongo ekonomisinin tüm yükünü taşıdığı gerekçesiyle bu ülkeden ayrılarak tam bağımsız bir devlet olmasını savunuyordu. Çombe, 1960’ta Belçika hükümetinin çağrısıyla toplanan bir konferansta, Kongo’nun yarı özerk bir eyaletler konfederasyonuna dönüşmesini önererek, tam bağımsızlık önerilerini kısmen geri çekti. Ancak, bu görüşleri konferansta yandaş bulamadı ve Kongo milliyetçilerinin önderi Lumumba’mn, güçlü bir merkezi hükümet kurma önerisi kabul edildi. Konferansın ardından, Mayıs 1960’ta yapılan ilk ulusal seçimlerde Conakat, 137 kişilik Kongo Ulusal Meclisi’nde ancak 8 üyelik kazanabildi. Buna karşın Çombe ve yandaşları Katanga Eyalet Meclisi’nde çoğunluğu elde ettiler. Katanga Eyalet Başkanı olan Çombe, bu durumdan yararlanarak, 11 Temmuz 1960’ta Katanga’nın Belçika Kongosu’ndan ayrılarak bağımsız bir devlet olduğunu açıkladı. Ardından, 8 Ağustos 1960’ta Katanga cumhurbaşkanı oldu.