Malik b. Duhşüm Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi -Sahabi-

Mâlik b. ed-Duhşüm b. Mâlik es-Sâlimî el-Ensârî Sahâbî.

Evs kabilesine bağlı olup Medine’de ya­şayan Amr b. Avf oğullarındandır. Hazrec kabilesine mensup olduğu da söylenmek­tedir. Babasının adı Duhayşim, Duhşün, Duhayşin diye de kaydedilmektedir. An­nesi Umeyre bint Sa’d b. Kays b. Amr b. İmruülkays’tır. Mâlik b. Duhşüm’ün Aka­be’de bulunup bulunmadığı tartışma ko­nusu edilmekle birlikte başta Bedir olmak üzere bütün gazvelere katılmış, Bedir’de Süheyl b. Amr’ı esir alması ona büyük şöhret kazandırmıştır. Hz. Peygamber, Tebük dönüşünde Mâlik b. Duhşüm’ü Asım b. Adî, bazı kaynaklara göre ise Ma’n b. Adî ile veya üçünü birlikte münafıkların İslâmi­yet aleyhinde faaliyet göstermek için, Amr b. Avf oğulları mahallesinde yaptırdıkları Mescid-i Dırâr’ı ortadan kaldırmakla gö­revlendirmiş, onlar da bu görevi başarıyla tamamlamışlardır.

Mâlik b. Duhşüm hakkında gerekçesi açıklanmayan bir nifak iddiası ileri sürül­müştür. Onun bazı münafıklarla sosyal ilişkiler kurmasının ve onlarla iyi geçin­mesinin böyle bir dedikoduya yol açmış olması muhtemeldir. “Mâlik b. Duhşüm, Allah ve Resulü’nü sevmeyen bir müna­fıktır” diyen bir kişiyi Hz. Peygamber böy­le konuşmaktan menetmiş ve, “Onun lâ ilahe illallah dediğini görmüyor musun?” demiştir. İbn Abdülber, Mâlikb. Duhşüm’ün nifakla itham edilmesini doğru bulmamış, iyi bir müslüman olduğunu ortaya koyan davranışlarının böyle suçlamalara imkân vermeyeceğini söylemiştir. Onun Bedir Gazvesi’ndeki kahramanlığı, Mescid-i Dı­râr’ı ortadan kaldırmak gibi önemli bir görevi Resûl-i Ekrem’in ona vermesi ve savaş meydanlarındaki yiğitliği Hz. Peygamber’e olan bağlılığını ortaya koymak­tadır. Mâlik b. Duhşüm, Cemîle bint Übey b. Selûl ile evlenmiş, bu evlilikten Resûlullah’a biat eden hanımlardan biri olan Fürey’a dünyaya geldiyse de nesli devam etmemiştir.

TDV İslâm Ansiklopedisi