Leon Gambetta Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

GAMBETTA, Leon (1838-1882)

Fransız siyaset adamı. Fransa’da III. Cumhuriyet’in kuruluşunda etkin bir rol oynamıştır.

2 Nisan 1838’de Cahors’da doğdu, 31 Aralık 1882’de Ville-d’Avray’de öldü. Cenova’dan Fransa’ya göç etmiş bir bakkalın oğludur. Önce Montfaucon’ daki papaz okuluna, daha sonra Cahors’daki liseye
devam etti. 1857’de hukuk öğrenimi görmek üzere Paris’e gitti. 1860’ta Paris Barosu’na girerek avukatlık yapmaya başladı. İmparator III. Napoleon yönetimine karşı olan kişilerin davalarını üstlenerek ve Revue politique et litteraire dergisinde imparatorluk karşıtı yazılar yazarak kısa bir süre içinde dikkatleri üzerine çekti. 1869 seçimlerine, genel oy hakkının, kişi, basın ve örgütlenme özgürlüklerinin tanınması, laiklik, toplumsal uzlaşmazlıkların adalet yoluyla ve eşitliğe uygun şekilde çözülmesi gibi ilkeleri içeren bir programla girdi. Seçimleri kazanarak Yasama Meclisi üyesi oldu. Kısa süre içinde meclisteki Cumhuriyetçi azınlığın önderlerinden biri durumuna geldi.

III.Napoleon’un ve Thiers’in Fransa’nın Almanya ile savaşa girmesine yol açan politikalarına karşı çıkan Gambetta, 1870’te savaş başladıktan sonra Almanya’nın yenilgiye uğratılması için çaba gösterdi. Eylül 1870’te Fransız güçlerinin Sedan’da büyük bir yenilgiye uğramasından ve III. Napoleon’un Alman-lar’a tutsak düşmesinden sonra III. Cumhuriyet’in ilan edilmesinde etkin bir rol oynadı. Cumhuriyetin ilanından sonra kurulan geçici Ulusal Savunma Hü-kümeti’nde içişleri bakanı oldu.

Hükümet tarafından işgal dışında kalan bölgelerde Almanlar’a karşı ulusal bir direniş hareketi örgütlemekle görevlendirilen Gambetta, Kasım 1870’te kuşatma altındaki Paris’ten kaçarak Tours’a gitti. Ancak, oluşturduğu askeri güçler Alman ordularının gücü karşısında etkin olamadı. Ocak 1871’de Alman-lar’la ateşkes imzalayan geçici hükümeti, kraliyet hanedanının tüm üyelerinin vatandaşlık haklarını ellerinden almaya zorladıysa da, bunda başarılı olamadı ve hükümetten ayrıldı.