Karl Ziegler Kimdir, Hayatı, Hakkında Bilgi

ZIEGLER, Karl (1898-1973)

Alman, kimyacı. Organometal katalizörler aracılığıyla etileni düşük basınçta polimerleştirme yöntemini bularak, çok üstün nitelikli plastiklerin üretimine olanak sağlamıştır.

26 Kasım 1898’de Kassel yakınlarındaki Helsa’da doğdu, 12 Ağustos 1973’te Mülheiman-der-Ruhr’da öldü. Marburg Üniversitesi’nde kimya öğrenimi görerek, 1920’de doktora, 1923’te yeterlik sınavlarını verip Heidelberg Üniversitesi’nde öğretim görevine başladı, 1927’de de profesörlüğe yükseltildi. 1936’da Halle Üniversitesi’nde kimya profesörlüğüne ve Kimya Enstitüsü’nün yöneticiliğine atandı. 1943’te Mülheim-an-der-Ruhr’daki Kaiser Wilhelm (sonradan Max Planck) Kömür Araştırmaları Enstitüsü’nün yöneticiliğini üstlenerek, emekliye ayrıldığı 1969 yılına değin bu görevi yürüten Ziegler, plastik ve polimerler kimyasına katkıları nedeniyle 1963 Nobel Kimya Ödülü’nü Natta ile bölüşmüştür.

Ziegler’in serbest organik kökler ve böyle bir kökle bir metal atomunun birleşmesinden oluşan organometalik birleşikler üzerindeki ilk çalışmaları, çok düzenli yapıda yüksek polimerlerin üretimine ve sentetik plastik maddelerin fizikokimyasal özelliklerinin istenilen düzeye ulaşmasına olanak sağlamıştır. Gerçekten de, Staudinger, Baekeland ve Carothers’ın öncülüğünde polimerleşme ve polikondansasyon tepkimeleriyle üretilen ilk sentetik plastik maddeler, özellikle ergime sıcaklığıjmekanik direnç ve kristalleşme gibi fizikokimyasal özellikleri açısından oldukça düşük nitelikteydi. Örneğin etilen molekülü gibi küçük birimlerin uç uca eklenerek uzun zincir yapısında, polietilen gibi makromoleküller vermesini sağlayan polimerleşme tepkimesinde, küçük birimlerin birbiriyle rasgele ve düzensiz olarak birleşmesi engellenemediğinden, yan karbon zincirlerinin değişik doğrultulara yönelmesi sonucunda polimer zincirinde dallanmaların ortaya çıkması ürünün niteliğini düşüren en önemli nedendi. Grignard’m hazırladığı magnezyumlu organik bileşiklerin, makromoleküllerin sentezinde büyük yararlar sağladığını görerek, 1940’lardan sonra organometal bileşiklerinin, özellikle alkali ve alüminyum atomlu organik bileşiklerin kimyasına yönelen Ziegler, 1953’te, polimerleşme tepkimelerinde istenmeyen dallanmaları önleyerek, üçboyutlu düzende hep aynı doğrultuya yönelmiş polimer zincirlerinin üretimine olanak sağlayan yeni bir yöntem geliştirdi. Trietilalüminyum ve titan tet-raklorür karışımını katalizör olarak kullanan Ziegler’ in yöntemi, o güne değin yalnızca yüksek basınç ve sıcaklıkta polimerleştirilebilen etilenden, normal oda sıcaklığında ve düşük basınçta, çok düzenli zincirler halinde polietilen üretimine olanak vererek polimer kimyasında yeni bir dönemi başlattı ve Natta’nın da katkılarıyla geliştirilen bu sentez yönteminin sanayideki uygulamaları, çok yüksek nitelikte sentetik plastiklerin üretimiyle plastik sanayiinde dönüm noktası oldu.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi