Türk Edebiyatı

İkdam Gazetesi Tarihçe, Özellikleri, Yazarları, Yayın Polikikası, Hakkında Bilgi

İkdam. 1894-1928 yılları arasında günlük olarak yayımlanan siyasî, ilmî gazete. Türk basınının en uzun süreli günlük gazetelerinden olan İkdam’m ilk sayısı 1 Muharrem 1312’de (5 Temmuz 1894) ya­yımlanmış, 23 Şubat 1325’e (8 Mart 1910) kadar 5857 sayı çıktıktan sonra 1 Mart 1326-12 Şubat 1327 (14 Mart 1910-25 Şubat 1912) tarihleri arasında 607 sayı Yeni İkdam, 13 Şubat 1327 – 28 Şubat 1328 (26 Şubat 1912- 10 Ağustos 1912) arasında 166 sayı İktihâm, 28 Temmuz 1328’de (10 Ağustos 1912) tekrar İkdam adıyla ve 5558 numara ile yayımına de­vam etmiş. 31 Aralık 1928’de 11384 nu­maralı nüshası ile yayın hayatına son ver­miştir. Böylece farklı isimler altında top­lam 12157 sayı çıkmış olan İkdam ‘in 1-31 Aralık 1928 tarihli sayıları (11354-11384) yeni harflerle basılmıştır. Sahibi Ahmed Cevdet’in 27 Mayıs 1935’te ölümünden sonra Ali Naci Karacan İkdam, Halk Ga­zetesi [12 Ocak -13 Ağustos 1939, 210 sa­yı] Velid Ebüzziya İkdam, Sabah Pos­tası [14 Ağustos- 31 Aralık 1939. 139 sa­yı] Edhem İzzet Benice 24 Mayıs 1961’e kadar devam eden İkdam Gece Postası adlı gazeteleri yayımlamışlardır.

II. Abdülhamid dönemi gazeteleri için­de önemli biryeri olan ve yönetime uyum sağlayan İkdam’ın tirajı 15.000 civarın­da iken Meşrutiyet’in ilânı günlerinde 40.000’e kadar çıkmıştır. Gazete İttihat ve Terakkî iktidarı döneminde muhale­fete geçtiğinden sahibi Ahmed Cevdet 1909’da Avrupa’ya kaçmak zorunda kal­mış ve yazılarını oradan göndermiştir.

Genç yazarlar için tecrübe sahası olan İkdam’ın [İkdam’ın Otuz Beşinci Sene-i Devriyesi”, 1 Temmuz 1927] kadrosunda yer alan önemli isimler arasında Ahmed Cevdet, Abdullah Zühdü, Mustafa Reşid, Hüseyin Dâniş, Sâmih Rifat, Lutfı Fikri, Hüseyin Kâzım Kadri, Bahâî takma adıyla Veled Çelebi, Müftüoğlu Ahmed Hikmet, Şehabeddin Süleyman, Hamdullah Suphi (Tanrıöver). Rauf Yekta, M. Nuri Şeyda, Salih Zeki, Ahmed Naim, Ali Rızâ Seyfi, Necip Âsim (Yazıksız), Abdurrahman Şe­ref. Ali Emîrî Efendi, Celâl Esat(Arseven), Selim Sırrı (Tarcan), Halil Hâlid, Ispartalı M. Hakkı, Rıza Nur, Hüseyin Cahit (Yalçın), Celâleddin Arif, Babanzâde İsmail Hakkı. Mehmed Câvid, Mustafa Sabri, Gümülcineli İsmail, Necmeddin Sâdık (Sadak), Burhaneddin (Tepsi), Mahmud Sâdık, Ahmed Emin (Yalman) sayılabilir. Haber toplama işine de büyük önem vermiş olan gazete şehir haberlerini sayısı on beşi bulan mu­habir kadrosuyla izlemiş, böylece muha­bir kullanma geleneğinin temellerini at­mıştır. Yurt dışında da muhabirleri bulu­nan İkdam’m bu özelliğiyle tanınmış ya­zarlarının başında “İkdam’ın Paris muha­biri” sıfatıyla Ali Kemal gelir.

İlgili Makaleler