Hişam b.Abdülmelik Kimdir, Kısaca Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

HİŞAM b. ABDÜLMELİK (691-743)

Emevi halifesi. Zamanında Emevi Devleti son parlak dönemini yaşamıştır.

Şam’da doğdu. 6 Şubat 743’te Rusafa’da öldü. Emevi halifesi Abdülmelik’in oğludur. Kardeşi II.Yezid’in ölümü üzerine, Şubat 724’te halife oldu. Tahta çıktığında Orta Asya’daki Arap ilerlemesi Türgeşler’ ce (Türkişler) durdurulmuştu. Yemeni ve Mudari kabileleri arasındaki çekişmelerden yararlanan Türkler, karşı saldırıya geçtiler. Araplar’ı 730 ve 737’de yendiler. Ancak, taze birliklerle desteklenen Arap orduları 737’de saldırıyı durdurmayı başardılar. Nasr b.Sayyar komutasındaki Emeviler Sir-i Derya (Seyhun) ırmağına kadar ilerlediler. Hazar Hakanlığı ile olan çatışmalar ise yeni bir cephenin açılmasına neden oldu. 730’da Doğu Anadolu ve Azerbaycan’a akınlar yapan Hazarlar, ancak güçlü orduların gönderilmesiyle geri çekildiler. Bizans’la olan çarpışmalarda Hişam’ın kardeşi Mesleme b.Abdülmelik, 716-717’de İstanbul’u kuşatmış ama alamamıştı. 740’ta Bizans ile olan çarpışmalar sırasında ünlü Arap komutanı Battal Gazi öldü.

Afrika ve İspanya’daki Emevi egemenliği de günden güne zayıflıyordu. Vergilerden hoşnut olmayan Berberiler Hariciler’le birleşerek ayaklandılar. 734’te başlayan ayaklanmalar, 742’de Hanzala b.Safvan’ca bastırıldı. Emevi egemenliği ancak Cezayir’de güçlü kaldı. Ispanya’nın Emevi valisi Abdurrahman el-Gafıkî, 732’de Poitiers’de Frank komutanı Charles Martel’e yenildi. Arap ilerlemesi, Avrupa’da da durdurulmuş oldu.

Hişam b.Abdülmelik’in saltanat yılları ’ Emeviler’in son parlak dönemini oluşturur. O,Yemeniler ve Mudariler arasında bir denge siyaseti gütmüş, iktisadi güçlüklere karşı önlemler almış, harcamaları kısmaya çalışmıştır.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi