Tarihi Şahsiyetler

Helmuth Von Moltke Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

Helmuth Von Moltke (1800-1891) Bir süre Osmanlı hizmetinde bulunan Prusyalı asker ve devlet adamı.

26 Ekim 1800’de Parchim’de [Meclenburg-Schwerin] Danimarkalı bir genera­lin ve Prusyalı bir annenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Askerî eğitimini Danimar­ka’da aldı ve 1819’da subay olarak me­zun oldu. 1822’de Prusya hizmetine girdi. 1835-1839 yılları arasında yüzbaşı rüt­besiyle Türkiye’de bulundu ve kendisini ileride de etkileyecek olan gerçek savaşla ilgili ilk ciddi tecrübelerini burada edindi. Dönüşünde kurmay olarak süratle yük­selme imkânı buldu ve 1848’de Magdeburg’daki Dördüncü Ordu’nun kurmay başkanlığına getirildi. 1855’te veliaht Prens (III.) Friedrich’in yaveri, 1858’de ge­nelkurmay başkanı oldu. Danimarka ile yapılan savaşta (1864) Prens Friedrich Karl tarafından yönetilmekte olan ordu­nun kurmay başkanlığına getirildi. 1866′-da Avusturya’ya, 1870-1871 “de Fransa’ya karşı verilen savaşta genelkurmay baş­kanı sıfatıyla üstün hizmet gördü. Daha sonraki barış döneminde genelkurmayı, Prusya ordusunu savaşa hazırlayan ve yönlendiren en üst derecedeki merci ola­rak askeri anlamda çağdaş gelişmeleri takip eden teknik bir büro hafine getirdi. Ağustos 1888’de bu vazifesinden ayrıldı ve Yurt Savunması Komisyonu başkanı olarak hizmete devam etti. 1867’deh iti­baren parlamentonun muhafazakâr ka­nadında yer aldı. 24 Nisan 1891’de Ber­lin’de öldü.

Alman birliğinin kurulmasındaki iki önemli isim olan Moltke ile Prens Bismarek arasındaki münasebet oldukça so­ğuktu. 1866 ve 1870 seferleri dolayısıyla aralarında çıkan anlaşmazlık daha sonra devam etti. Moltke 1875’te, Almanya’nın Rusya ve Fransa tarafından iki cepheli bir savaş sıkıntısı yaşamaması için Fransa’ya karşı önleyici bir saldırıya taraftar oldu. Bismarck ise Fransa’nın müttefiksiz bıra­kılması politikasını ustaca uygulayıp Rus­ya’yı kendi tarafına çekmeye çalıştı, böy­lece Moltke’nin görüşüne destek verme­di. Moltke bu gibi tartışma ve karşı çıkış­larda sadece askerî kaygılardan hareket etmiş, hayatı boyunca siyasî hedefler ve emellerden uzak durmuştur.

Moltke’nin askeri dehası derin bir ta­rih bilgisiyle desteklenir. Başta Napolyon savaşları olmak üzere Avrupa’daki bütün muharebeleri inceleyerek kendi strateji­sini geliştirdi. Savunmayla ilgili problem­leri saldırıyla çözmek Moltke’nin askerî stratejisinin önemli bir özelliğini teşkil eder. Ayrı yönlerden hareket eden kuv­vetlerin birleşip düşmanı vurması ve sa­vaşın başlarında elde edilen kazanımla-nn öncelikle sağlama alınması gerektiği, kumandanlara kendi inisiyatiflerini kul­lanma özgürlüğü tanınması gibi husus­lar, Alman birliğinin kurulmasıyla sonuç­lanacak büyük savaşlarda uyguladığı stra­tejileri arasındadır. Genç bir yüzbaşı ola­rak katıldığı Nizip savaşında (1839) Hafız Paşa’nin bağımsız davranamaması, Kon­ya’da bulunan diğer Osmanlı ordusuyla birleşmiş olarak Mısır kuvvetlerinin kar­şısına çıkmaması, belki de inisiyatif kul­lanma ve birleşip vurma ilkelerinin gelişmesine katkı yapan ilk önemli deneyim­leri olmuştur. Moltke, işe can alıcı nokta­sından yakalayarak girişme becerisinin kurmay eğitimin önüne geçebilecek de­recede önemli olduğunu, Türkiye’deki du­rumla ilgili izlenimlerinde, iyi eğitim gör­memiş olmakla beraber en isabetli askerî tedbiri almasını bilen bazı subaylar hakkındaki gözlemlerinde dile getirir. Döne­min pek çok askerinde gözlendiği gibi ka­lemini kullanmasını da bilen Moltke bu özelliğiyle pek çok eser vermiştir. Uzun hayatı boyunca büyük bir saygı ve itibar görmüştür. Doksanıncı yaş günü müna­sebetiyle düzenlenen kutlamalara bizzat devrin Osmanlı padişahı II. Abdülhamid yolladığı bir telgrafla katılmış ve dedesi zamanında ifa ettiği yüksek hizmeti tak­dirle anıp kendisini en üst seviyede onur­landırmıştır.

İlgili Makaleler