Gabriel Bonnot de Mably Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

MABLY, Gabriel Bonnot de (1709-1785)

Fransız, düşünür ve tarihçi. Düşünceleriyle Fransız Devrimi’nin hazırlanmasına katkıda bulunmuştur.

14    Mart 1709’da Grenoble’da doğdu, 23 Nisan 1785’te Paris’te öldü. Fransız filozof Etienne Bonnot de Condillac’ın kardeşiydi. Lyon’da Cizvit okulunda din öğrenimi gördüyse de ancak papaz yardımcılığına kadar yükselebildi. 1741’de akrabası Tencin Kardinali Pierre Guerin’in yardımıyla Dışişleri Bakanlığı’nda görev aldı ve diplomatik görevlerde bulundu.

Resmi görevleri sırasında gözlemlediği siyasi ilişkilerdeki yozlaşmalara, rüşvete ve saraydaki lükse karşı tavır alan Mably, uluslararası düzenin ahlaki temelleri üzerine iki kitap yazdı. 1746’da yayımladığı ve 1648-1748 arasında yapılan uluslararası antlaşmaların bir özetini de içeren Droit public de l’Europe (“Avrupa Kamu Hukuku”) adlı kitabıyla uluslararası ilişkiler konusunda Grotius ve Pufendorf gibi ünlü hukukçularla birlikte bu alanın uzmanlarından sayıldı. 1746’da Katolik olmasına karşın Protestan bir kadınla evlenmesi üzerine kardinal Guerin’le anlaşmazlığa düştü, 1748’de saraydaki görevlerinden ayrılarak zamanını kitap yazmaya ayırdı. Fransız Akade-misi’ne girmeyi reddetti.

Mably’nin yapıtları arasında tarih üzerine incelemeleri önemli bir yer tutar. Roma ve Fransa tarihi üzerine kitaplar yazmış, farklı toplum biçimleri arasında karşılaştırmalar yaparak eski uygarlıkları, özellikle İsparta ve Roma’yı övmüştür. Anayasalar üzerine de incelemeleri bulunan Mably, 1770’te Polonya anayasasının hazırlanmasında görev almıştır. Ancak asıl ününü diplomatik görevlerinden uzaklaştıktan sonra siyaset felsefesine yönelerek Fransa’nın sorunlarına çözüm bulma amacıyla kaleme aldığı kitaplarıyla kazanmıştır. Bu alanda Platon, Cicero, Locke, Rousseau ve kardeşi Condillac’ın görüşlerini derinlemesine incelemiştir.