Frank Macfarlane Burnet Kimdir, Hayatı, Kitapları, Hakkında Bilgi

BURNET, Frank Macfarlane (1899 – 31 Ağustos 1985, Port Fairy, Avustralya)

Avustralyalı viroloji uzmanı. Doku naklinde bağışıklık sisteminin rolü üzerine çalışmalarıyla Nobel Tıp ve Fizyoloji Odülü’nü kazanmıştır.

Frank Macfarlane Burnet 3 Eylül 1899’da Trafalgon’da doğdu. 1923’te Melbourne Universitesi’nden tıp diploması aldı. 1926-1927 arasında İngiltere’ye giderek Lister Enstitüsü’nde çalıştı, aynı zamanda Londra Universitesi’nden doktora aldı. Bu dönemde ve 1931-1932 arasında İngiltere’ye yeniden gittiğinde, virüslerin neden olduğu hastalıklar üzerine yaptığı çalışmalara dayanarak virolojide yaygın olarak kullanılan bazı teknikler geliştirdi. 1928’de Melbourne Kraliyet Hastanesi’ndeki Hail Tıp Araştırmaları Mer-kezi’nde yardımcı yönetmen, 1944’te de yönetmen oldu. Aynı yıl Melbourne Universitesi’nde atandığı deneysel tıp profesörlüğü görevini 1964’te emekli oluncaya değin sürdürdü. 1960’ta doku naklinde kazanılmış bağışıklık mekanizmasının rolü üzerine incelemeleri ile Medawar ile birlikte Nobel Tıp Odülü’nü kazandı.

Burnet 1931’de İngiltere’deyken katıldığı grip virüsü çalışmalarım Avustralya’da sürdürerek civciv embriyonunda virüs üretme tekniğini geliştirdi. Günümüzde yaygın olarak kullanılan bu yöntemle ilk kez bir grip aşısı gerçekleştirdi. Bunun yanı sıra, Q humması, doğum humması, miksomatöz dejenerasyon gibi hastalıklara yol açan virüsler üzerine çalışmalar yaptı. Q hummasına neden olan ve kendi adıyla anılan organizmayı (Coxielle burrıetı) buldu.

Burnet viroloji çalışmaları sonucu bağışıklık mekanizmalarıyla ilgilenmeye başlayınca, özellikle doku naklinde red mekanizmasını incelemeye yöneldi. Vücuda giren bir yabancı maddedeki kimi proteinlere tepki şeklinde oluşan antikorlar bu yabancı proteinleri nasıl etkisiz hale getirebiliyorsa, bir organizmadan başka birine nakledilen dokudaki proteinler de aynı şekilde bağışıklık sisteminde bir tepkiye ve dolayısıyla red olayına yol açabiliyordu. Burnet 1949’da bağışıklık mekanizmasının tümüyle doğuştan işlerlik kazanmadığını ve gelişme sürecinde edinildiği görüşünden yola çıkarak, doku naklini engelleyen mekanizmanın embriyon aşamasında geliştiğini ileri sürdü. Bu görüş Medawar’ın deneyleri, özellikle de embriyon aşamasındayken başka bir tür farenin doku hücreleri aşılanmış bir farenin daha sonra o türden’ yapılan doku nakillerini kabul ettiğini gösteren çalışmalarıyla doğrulandı. 1960’larda da antikor üretme mekanizmasının doğuşta timüs bezinde odaklaştığı ve daha sonra tüm vücuda yaygınlaştığı ortaya çıkarıldı.

• YAPITLAR (başlıca): Viruses and Man, 1953, (“Virüsler ve insan”); Principles of Animal Virology, 1955, (“Hayvan Virolojisinin İlkeleri”).

• KAYNAKLAR: E.T. Gustafson, Portraits oj Nobel Laureates in Medicine and Physiology, 1963.

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi