Cyril Norman Hinshelwood Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

HINSHELWOOD, Cyril Norman (1897-1967)

İngiliz, kimyacı. Tepkime mekanizmaları ve bakterilerin kimyasal etkinlikleri üstüne çalışmalarıyla tanınmıştır.

19    Haziran 1897’de Londra’da doğdu, 9 Ekim 1967’de aynı kentte öldü. Oxford’da burs kazandığı halde üniversite eğitimini I.Dünya Savaşı nedeniyle erteleyen Hinshehvood, bir cephane fabrikasında çalıştığı yıllarda kimyaya olan özel ilgi ve yakınlığını farkederek, 1919’da girdiği Balliol Colıege’da kimya okudu, 1924’te doktorasını aldı. 1921’de üye seçildiği Trinity College’da 1937’ye değin görev alan Hinshel-wood, 1937’den emekli olduğu 1964’e değin Oxford’ da Dr. Lee Kimya Profesörü olarak görev aldı, 1964’ten başlayarak da çalışmalarını Londra’da Imperial College’da sürdürdü. Hinshehvood 1929’da üyeliğine seçildiği ve 1950-1955 arası başkanlığını yaptığı Royal Society tarafından dört kez ödüllendirilmiş, 1948’de “Sir” unvanı almış, gaz tepkimelerine ilişkin çalışmaları nedeniyle 1956’da Semyonov ile birlikte Nobel Kimya Ödülü’nü paylaşmıştır.

Hinshelwood 1940’lara değin araştırmalarını katı, sıvı ve gaz hallerindeki tepkime kinetiği üzerinde yoğunlaştırdı. Giderek gazlar arası tepkime hızlarına ağırlık vererek özellikle hidrojen ve oksijenin tepkimesiyle su oluşumunu ayrıntılı bir biçimde inceledi. Bu çalışmaları sonucu, bilinen en basit tepkimelerden biri olan su oluşumunun bile oldukça karmaşık evrelerden geçtiğini, hidrojen ve oksijen atomları arasında bir zincirleme tepkimenin söz konusu olduğunu buldu. Basınç, ısı ve katalist gibi etkenlerin tepkime kinetiğini nasıl etkilediğini araştıran Hinshelwood, zincirleme tepkimelerdeki “dallanma” sonucu patlamaya yol açan koşullan deneylerle saptadığı gibi matematiksel modellerle kuramsal olarak açıklamaya da çalıştı.

1940’lardan başlayarak bakterilerin çevrelerindeki kimyasal koşullara özellikle de antibiyotik içeren ortama bağlı kimyasal etkinliklerini araştırmaya ağırlık veren Hinshelwood, bakterilerde gözlemeyi başardığı kimyasal değişiklikleri, enzim kinetiği ile açıklayan modeller geliştirdi.

Hinshelwood’un kimyasal tepkimelere ilişkin özgül görüşlerinin bir bölümü yerini zamanla daha geliştirilmiş kuramlara bırakmış olmakla birlikte, tepkime kinetiği konusundaki çalışmaları fiziksel kimya alanında özellikle zincirleme tepkimeler ve polimerleşme sürecine ışık tutmuş, bakteriler üstüne araştırmaları da kimyasal terapi ve antibiyotiklerin etkinliği konusunda değerli bulgulara temel hazırlamıştır.

•    YAPITLAR (başlıca): The Kinetics of Chemical Change in Gaseous Systems, 1926, (“Gaz Sistemlerindeki Kimyasal Değişikliğin Kinetiği”); The Reaction Betvıeen Hydrogen and Oxygen, 1934, (“Hidrojen ile Oksijen Arasındaki Tepkime”); The Chemical Kinetics of Bacterial Celi, 1946, (“Bakteri Hücresinin Kimyasal Kinetiği”).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi