Charles Wright Mills Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi

MILLS, Charles Wright (1916-1962)

ABD’li sosyolog. Deneysel Amerikan sosyolojisini eleştirmiş ve sosyal bilimcilerin iktidarda söz sahibi olmasını önermiştir.

28 Ağustos 1916’da Texas Eyaleti’nde Waco’da doğdu, 20 Mart 1962’de öldü. Yükseköğrenimini Texas Üniversitesi’nde yapan Mills, 1941’de Wisconsin Universitesi’nde doktorasını tamamladı. Maryland ve Columbia üniversitelerinde sosyoloji dersleri verdi. 1956’da sosyoloji profesörü oldu. Fulbright bursuyla Kopenhag Universitesi’nde profesörlük’ yaptı, Brandeis ve Chicago üniversitelerinde konuk profesör olarak bulundu.

1960’ların Yeni Sol hareketinin ilk önderlerinden biri olan Mills, “iktidar eliti” kavramına dayalı toplumsal çözümlemesi ve çağdaş yaşamda aydının ve özellikle sosyal bilimcinin rolü üzerine ileri sürdüğü görüşleriyle, Amerikan sosyolojisinin eleştirisini yapmış ve yeni kuramlar geliştirmiştir. Marx’tan ve Weber’den etkilenmiştir.

1956’da yayımladığı The Power Elite (“iktidar Eliti”) adlı kitabında ABD’deki iktidar yapısının ayrıntılı bir açıklamasından kalkarak, siyasi iktidarın iktidar eliti adını verdiği asker, işadamları ve siyaset adamlarının ileri gelenlerinden oluşan bir küçük azınlığın elinde yoğunlaştığını belirten Mills, ABD’de Kongre ve Beyaz Saray’a bağlı bir idari elit, Pentagon’ a dayalı bir askeri elit ve büyük şirketlerin yöneticilerini bir araya getiren iş eliti olmak üzere sınıflandırdığı üç elitin iç içe geçerek iktidar elitini oluşturduklarını ileri sürdü. Siyaset adamlarının ve bürokratların iktidarlarını yitirmekte olduklarını ve onların yerini asker-sanayici bütünleşmesi olarak da tanımladığı elitin aldığını öne sürdü. Mills’e göre bu elit iktidarını, kendi çıkarları doğrultusunda keyfi biçimde sürdürmektedir. Ona göre bu durum, özellikle ABD’de yaygın olarak gözlemlediği toplumsal yapılarda ve normlarda kabuk tutmuş olan ahlaksızlığın sonucunda Batı dünyasına egemen olan “ahlaki huzursuzluk’da açıklamaktadır.

Bu durumu değiştirebilmek aydınların elindedir. Asker-sanayici bütünleşmesinin elindeki iktidar, bir grup sosyal bilimciden oluşan akademik bir elite aktarılabilir. Akademik eliti istemeyerek ya da bilmeden asker-sanayici iktidarına boyun eğmekle ve onlara hizmet etmekle eleştiren Mills, bunu sosyal bilimcilerin değerlerden arınmış bir bilim yapılabileceğine olan yanlış inançlarına bağladı. Sosyal bilimciler yalnızca ilgisiz gözlemciler olmamalı, toplumsal sorumluluklarını yerine getiren eylemciler olmalıdırlar. Mills’e göre bu da ancak sosyal bilimcileri sosyolojik yaklaşımlarını değiştirmeye ve eyleme geçmeye ikna etmekle olasıdır.

The Sociological Imagination (“Sosyolojik İmgelem”) adlı kitabında amacının sosyal bilimlerin anlamını zamanın kültürel işlevlerine uygun bir biçimde tanımlamak olduğunu ileri süren Mills, değerlerden arınmış olduğunu ileri süren deneysel Amerikan sosyolojisini temel öneriler ve kuramlar getirememekle eleştirmiş ve deneysel sosyoloji yapanların toplumsal olayları incelemek için belli bir tarihsel görüşe, toplum kuramına ve tekçi bir yönteme sahip olmadıklarını savunmuştur. Sosyolojinin konularının toplumsal yapıdan soyutlanarak ele alınamayacağını düşünen Mills, istatistik tekniklerin, bilgisayarların sosyolojide hiçbir zaman bilimselliğin başlıca ve yeterli belirtileri sayılamayacağım söylemiştir.

•    YAPITLAR (başlıca): The Power Elite, 1956, (“İktidar Eliti”); White Collar, 1951, (“Beyaz Yakalılar”), The Sociological Imagination, 1959, (“Sosyolojik İmgelem”); The Marxists, 1962, 2 cilt, (Marxistler, 1966).

Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi