Charles Texier Kimdir, Hayatı, Eserleri, Hakkında Bilgi
TEXIER, Charles (1802-1871)
Fransız, gezgin ve arkeolog. Hititler’ in başkenti Hattuşa’yı (Boğazköy) bulmuştur.
Charles Felix-Marie Texier 29 Ağustos 1802’de Versailles’da doğdu, 1 Temmuz 1871’de Paris’te öldü. 1823-1827 arasında Paris’te Ecole des Beaux-Arts’da öğrenim gördü. 1827’de bayındırlık işleri müfettişliğine atandı. 1833’te Fransız hükümeti adına Anadolu ve İran’da araştırmalar yapmakla görevlendirildi. Bu gezisi sırasında Anadolu’da Boğazköy ve Yazılıkaya’ yı saptadı. 1840’ta College de France’ta mimarlık dalında öğretim görevlisi olarak çalışmaya başladı. 1843’te Anadolu ve İran’da ikinci kez geziye çıktı. Batı Anadolu’da Söke yakınlarındaki Menderes Mag-nesiası kentinde kazılar yaparak ortaya çıkardığı Artemis Tapınağı’na ait Amazonlar frizini ve Assos (Behramkale) kentindeki Neptün Tapmağı frizlerini Louvre Müzesi’ne gönderdi.
Texier Anadolu’da İznik, Bursa, Kula, Pamukkale, Çorum yörelerinde sur, cami, medrese gibi çeşitli yapıların planlarım çıkarmış ve yapılardaki bezeme, kabartma gibi öğeleri ayrıntılarıyla resimlemiş, özellikle de Antik kentlerle ilgilenmiştir. Batı Anadolu’daki Aizanoi (Çavdarhisar) kentinin planını, Eskişehir dolaylarındaki Midas’m Mezarı ile çeşitli Frig kaya mezarlarının resimlerini yapmıştır. Boğazköy harabeleriyle karşılaştığında burasını Antik Tavi-um kenti sanmış, daha sonra Pteria kenti olabileceğini ileri sürmüş ve yayınında da bu adı kullanmıştır. Başta kent surundaki Aslanlı Kapı olmak üzere birçok yerin resimlerini yapmış ve kentin topografik bir planını çıkarmıştır. Boğazköy yakınındaki Yazılı-kaya açık hava tapmağının Antik bir uygarlığa değil, çok daha eski kültürlere ait kutsal bir mekân olduğunu saptamıştır. Böylece adı ve dönemi anlaşılamamış olmakla birlikte Boğazköy ilk kez onun yayımlarında yer almıştır.
• YAPITLAR (başlıca): Description de l’Asie Mineure, 3 cilt, 1839-1849, (Küçük Asya, 1923-1924); Description de l’Armenie etlaPerse, de la Mesapotamie, 2 cilt, 1842-1845, (“Ermenistan, İran ve Mezopotamya’nın Tanıtımı”); Edesse et ses monuments, 1859, (“Urfa ve Anıtları”); Asie Mineure, 1862, (“Küçük Asya”); Byzantine Architecture (R.P.Pullan ile), 1864, (“Bizans Mimarlığı”); The Principal Ruins of Asia Minör (R.P.Pullan ile), 1865, (“Küçük Asya’nın Önemli Harabeleri”).
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi