Cevdet Sunay Kimdir, Hayatı, Dönemi, Hakkında Bilgi

Cevdet SUNAY Asker, siyaset ve devlet adamı, Türkiye’nin beşinci Cumhurbaşkanı (10 Şubat 1899; Erzurum – 22 Mayıs 1982, Ankara).

II. Dünya Savaşı sürerken Sunay, Kuleli Askerî Lisesi’ndeydi ve savaşın yarattığı su’bay ihtiyacı nedeniyle buradan cepheye gitmek zorunda kalmıştı (1917); Harp Okulu’nu ise yıllar sonra, yüzbaşı olarak bitirecekti (1925-1926).

Savaş yılları Sunay için oldukça hareketli geçti. Kudüs Muharebeleri’ndeki başarılarıyle dikkati çekmiş, gene bu savaşlarda yaralanmış ve İngilizler’e esir düşmüştü (1918). Esaret yılını Mısır’da baba-sıyle birlikte geçirdi. Buradan döner dönmez kendini Kurtuluş Savaşı cephelerinde bul’du (1920) ve Gaziantep’te, Maraş’ta Fransızlar’a karşı çarpıştıktan sonra Eskişehir, Sakarya ve Başkomutan Meydan muharebelerine katıldı; yenik düşmanı İzmir yönünde izleyen kıtalarda da görevliydi.

Barış döneminde Sunay, bir yandan öğrenimini tamamlarken, bir yanidan da kıta hizmetlerini sürdürüyordu. 1930’da Harp Akademisi’ni bitirdikten sonra 1943’te albay, 1949’da general oldu. 27 Mayıs’tan sonraki ayaklanmalar döneminde Genelkurmay başkanıydı ve olaylann tehlikesiz geçiştirilmesinde soğukkanlıılığıyle önemli rol oynadı.

Sunay’ın Genelkurmay başkanlığı 1965’te dolmuştu. Ancak, siyasal ortam bir süre daha görevi başında kalmasını gerektiriyordu. Bu nedenle gerekli kanun değişikliği yapılarak 1966 martına kadar Genelkurmay başkanlığı uzatıldı.

Sunay’ın emekliliğe hazırlandığı günlerde Türkiye yeni bir bunalımın eşiğindey-di; Cumhurbaşkanı Cemal Gürsel’in sağlık durumu göreve devam edebilmesini imkânsız hale getirmişti. Siyasî çevreler boşalacak devlet başkanlığı için kendi aralarından bir aday bulamıyorlardı. Buna karşılık değişik partilerin bir asker aday üzerinde birleşmeleri ihtimali daha kuvvetli görünüyordu. Nitekim böyle oldu ve Sunay hemen bütün partilere yeterince ılımlı göründüğü için Genelkurmay başkanlığından ayrıldığı gün cumhurbaşkanlığı kontenjanından Cumhuriyet Senatosu üyeliğine atandı. Kuvvet komutanları Sunay’ı Parlamento’ya törenle uğurladılar. Cumhurbaşkanlığı için bir seçim söz konusuydu, ama, her şey olup bitmiş gibiydi. Nitekim 28 mart 1966 günü yapılan seçim sonunda Sunay’ın cumhurbaşkanlığına seçildiği açıklandı.

Sunay yedi yıl süren devlet başkanlığı sırasında, vakit vakit beliren bunalımlarda partilerarası ilişkiler bakımından denge unsuru olmağa çalıştığı kadar, yasaların uygulanışı ve yorumlanışı konularında verdiği bazı demeçler yüzünden siyasi parti liderlerinin eleştirilerine de uğradı.

Yedi yıllık görev süresini tamamladıktan sonra 28 Mart 1973’te cumhurbaşkanlığından ayrıldı.